بررسی موسیلاژها در تیره بارهنگ با کشت بافت و کشت در مز

چکیده : در میان مواد طبیعی گیاهی که به هیدروکلوئیدهای پلی ساکاریدی معروفند، لعابهایاموسیلاژها بخاطر داشتن خلوص شیمیائی بیشتر و خاصیت ژله ای استثنائی در بازارهای دارویی و صنعتی بیشتر از همه مورد توجه است ، بطوری که اگر عرضه جهانی کنونی این ماده دو برابر هم شود. به خوبی تقاضا برای خریداری و مصرف آن وجود دارد، چون به نظر می رسید که برخی گیاهان تیره بارهنگ مهمترین منبع طبیعی برای افزایش تولید موسیلاژ بوده و کشور ایران نیز پتانسیل اکولوژیک و زراعتی ممتازی برای رشد و پرورش این گیاهان داشته باشد، لذا موضوع تحقیقی مربوط به رساله حاضر در این رابطه برگزیده شد و علاوه بردر نظر گرفتن 5 منطقه کشت برای این مهم یک برنامه کشت بافت هم نظر به کمی سابقه این کار در تولید موسیلاژ به آن اضافه گردید. اما در عمل ابعاد برنامه کشت آزمایشگاهی وسعتی اجتناب ناپذیر و بیش از حد انتظار یافت و ازدامنه کار کشت در مزرعه نیز فرا رفت . هر دو نوع کشت در قالب طرح آماری بلوکهای کاملا تصادفی انجام گردید و تفسیر نتایج مطالعات ، از راه تجزیه واریانس و آزمون دانکن صورت گرفت . مطالعات مزرعه ای شامل : فنولوژی گیاهان، تعیین میزان محصول بذر، بررسی مقدار موسیلاژ بذر تعیین فاکتورتورم بذرو وزن یکصد عدد آن، بررسی مقدار موسیلاژ برگ و ریشه و بالاخره معرفی بهترین اندام، گونه، زمان و مکان کشت از نظر تولید کمی و کیفی موسیلاژ بوده است . همچنین پس از کشت قطعات برگ و ریشه بطور جدا در شانزده نوع محیط کشت هورمون دار مختلف که هر چهارتای آن از یک محیط کشت پایه معینی مشتق شده بودند، اولا میزان تولید بافت کالوس حاصل از قطعات ثانیا مقدار موسیلاژ قابل استخراج ازکالوس ها، اندازه گیری و با نتایج مشابه از کشت ها مزرعه ای مقایسه گردید . در این تحقیق داده ها مفصل بوده است و داده پردازی و نتیجه گیری همه جانبه کاملا محتمل بسیاری از نتایج آن برای کشور ایران بسیار با ارزش بوده وبرخی از نتایج آنهم برای اولین بار در جهان عرضه گردیده است . در مجموع سی مورد مهم از نتایج حاصله در مرور این رساله به دست می آید که نتیجه زیر در راس همه قرار دارد . بیشترین مقدار بذر و موسیلاژ آن متعلق به گیاه اسفرزه در کشت اوایل بهار منطقه همنداست . همچنین بیشترین مقدار موسیلاژ اندامی، از کالوس گیاه بارهنگ در مح کشت msh-2 به دست آمده است .