ئیدرولیز ساکارز و جداسازی گلوکز و فروکتوز حاصل از ئیدرولیزبا استفاده از رزین مبادله کننده کاتیونی dowex soow - x4

مخلوط قندی های ساده را میتوان با استفاده از رزین های مبادله کننده یون از یکدیگر تفکیک کرد.برای این منظور رزین های مبادله کننده کاتیونی در مقایسه با رزین های مبادله کننده آنیونی بیشتر مورد توجه اند . ئیدرولیز اسیدی و یا آنزیمی ساکاروز منجر به تشکیل یک مولکول گلوکز و یک مولکول فروکتوز می شود.از رزینهای مبادله یون اغلب برای تفکیک و جداسازی استفاده می شود.ولی به عنوان کاتالیست هتروژن واکنشهائی از قبیل هیدرولیز پروتئین ها،آمیدها و قندها،واکنش استریفیکاسیون، هیدراسیون، دهیدراسیون و ... نیز استفاده می شوند . گلوکز و فروکتوز با توجه به کاربرد وسیعی که در صنایع داروئی، غذائی، حیات موجودات زنده دارند میتوان از ئیدرولیز ساکاروز توسط رزین های مبادله کننده یون تهیه و تفکیک نمود.مکانیسم هیدرولیز مشابه مکانیسم هیدرولیز ساکاروز در حضور کاتالیست هموژن است .جداسازی گلوکز و فروکتوز از طریق تشکیل کمپلکس انجا می شود.فاکتور ظرفیت رابطه مستقیم با ثابت پایداری کمپلکس دارد و پایداری کمپلکس ها متاثر از موقعیت گروههای هیدروکسیل ساکارید و نوع کاتیون فلزی رزین است . فاکتور ظرفیت برای گلوکز و فروکتوز نشان می دهد که در رزین آمینکس ag+, a -5 بهترین یون با بار مخالف برای جداسازی گلوکز و فروکتوز می باشد.ولی بدلیل اینکه ag+ درحضور نور دریک واکنش الکتروشیمی به فلز نقره تبدیل میشود لذا از رزین کاتیونی به فرم ca2+ که مناسبترین فرم، بعد ازag+ برای جداسازی گلوکز و فروکتوز هست ، استفاده میشود . هرچه اختلاف ثابت پایداری کمپلکس)kstab(حاصل از فلز و ساکارید بزرگتر باشد اختلاف فاکتور ظرفیت)k(نیز افزایش می یابد ولذا تفکیک به راحتی و انتخابی تر صورت می گیرد . رزین دواکس 50 با 4 درصد دی وینیل بنزن و اندازه ذرات 50-100 مش در شرایطی کلسیم می کنیم که 5-30 درصد از یون h+ بدون تعویض با یون ca2+ روی رزین دست نخورده باقی بماند.بااین شرایط توانسته ایم هیدرولیز ساکاروز و تفکیک گلوکز و فروکتوز حاصل از هیدرولیز رابطور همزمان روی ستون عملی سازیم مضافا" اینکه حضور درصدی از h+ روی رزین باعث کاتالیست واکنش تبدیل آنومر -a گلوکز به آنومر - b گلوک میشود.این پدیده سبب میشود که تفکیک این دو قند بهتر صورت گیرد.از امتیازات این روش برای تفکیک گلوکز و فروکتوز این است که فاز متحرک آب است لذا اس گلوکز و فروکتوز حاصل از تفکیک در صنایع داروئی و بیولوژیکی مشکلی ایجاد نمی کند.عواملی چون سرعت فاز متحرک ، دما، اندازه ذرات رزین، درجه اتصالات عرضی رزین ماهیت حلال و قند در جداسازی نقش موثری دارند. شناسایی کیفی گلوکز و فروکتوز در مخلوط، با کروماتوگرافی کاغذی، کروماتوگرافی لایه نازک و شناساگرهای اختصاصی (معرف رزورسینول برای فروکتوز در حضور گلوکز و معرف ارتوتولوئیدین برای گلوکز در حضور فروکتوز) انجام میگیرد.اندازه گیری کمی گلوکز و فروکتوز در حضور یکدیگر با روشهای تیتراسیون از طریق واکنش اکسیداسیون و احیاء،اسپکتروفتومتر از طریق واکنشهای تراکمی، اسپکتروفتومتر ازطریق واکنشهای آنزیمی و روشهای کروماتوگرافی (گازی و مایع با فشار بالا) انجام می گیرد .