بررسی آثار و شواهد تاریخی حضور ساسانیان در کرمانشاه از اردشیر دوم تا خسروپرویز (379 تا 628. م) با تأکید بر نقوش تاق بستان

پژوهش حاضر در خصوص بررسی آثار و شواهد تاریخی حضور ساسانیان در کرمانشاه از اردشیر دوم تا خسروپرویز (379 تا 628. م) با تأکید بر نقوش برجسته این دوره در تاق بستان می باشد. لذا سئوالات عمده ای که در این پژوهش نگارنده به دنبال دریافت پاسخی برای آنها بوده عبارتند از اینکه دلایل انتقال مرکزیت از پارس به ایالات غربی در نیمه دوم دوران حکومت ساسانیان چیست و چه عوامل داخلی یا خارجی در این مسئله نقش داشته اند. و اینکه چرا ساسانیان منطقه کرمانشاه را برای ایجاد نقوش صخره ای خود انتخاب کرده اند و آثار و شواهد تاریخی بر جامانده از ساسانیان در این منطقه کدام است. لذا فرضیات مورد نظر پژوهشگر بدین صورت بوده است که دو عامل در انتقال مرکزیت از پارس به ایالات غربی نقش داشته اند ابتدا عامل روحانیت استخر و نفوذ بیش از حد ایشان در مسائل سیاسی و مذهبی کشور و دوم درگیرهای مرزی بین دو امپراطوری ایران و روم که سبب شده تا شاهان ساسانی بخواهند برای کنترل بهتر اوضاع مرکزیت خود را از سرزمین مادری به ایالات غربی انتقال دهند همچنین منطقه کرمانشاه که به دروازه آسیا معروف است به دلایل مختلف به مکان ییلاقی برای شاهان ساسانی تبدیل شده و در این منطقه شاهد آثار و ابنیه فراوانی از شاهان ساسانی باشیم. روش تحقیق در این پژوهش روش تحلیلی- توصیفی است که با روش کتابخانه ای و میدانی با استفاده از اسناد مکتوب و منابع مدون و نیز بررسی کارکرد تاریخی نقوش برجسته و آثار ابنیه بر جامانده از ساسانیان به این نتایج دست یافته است. با تکیه بر منابع کاهش نفوذ روحانیت حوزه استخر و نیز مقابله با همتای رومی از جمله دلایل انتقال پایتخت در این دوران می باشد که این مسئله خود باعث حضور شاهان ساسانی در منطقه و ایجاد نقوش جدید در تاق بستان و بر جا ماندن آثار و ابنیه فراوان در منطقه شده است. کلید واژگان: ساسانیان، کرمانشاه، روحانیت زرتشتی، پارس و ایالات غربی، نقوش برجسته، استخر و شیز.