جداسازی، تعیین هویت و مقایسه ی فیلوژنتیکی ویروس پارامیکزوویروس-1 جداشده از کبوتران در اهواز و ارزیابی بیماری زاییِ ویروس در جوجه های گوشتی

بیماری نیوکاسل یکی از مهم ترین بیماری های ویروسی پرندگان بوده که گونه های زیادی از جمله ماکیان اهلی و کبوتران را آلوده می کند. سویه ی حاد ویروس بیماری نیوکاسل در کبوتران، پارامیکزوویروس-1 کبوتر نامیده شده (ppmv-1) که می تواند باعث ایجاد بیماری نیوکاسل در ماکیان اهلی نیز گردد. به منظور جداسازی، تعیین هویت و مقایسه ی فیلوژنتیکی ویروس پارامیکزوویروس-1 کبوتری در اهواز و ارزیابی بیماری زاییِ ویروس جداشده در جوجه های گوشتی، از 50 گله ی کبوتر در شهرستان اهواز در خلال سال های 93-92، نمونه برداری انجام گردید. نمونه برداری از22 گله کبوتران زنده ی مشکوک به بیماری نیوکاسل از طریق سوآب های کلوآکی و دهانی حلقی و از28 گله ی کبوتران مشکوکِ تلف شده از مغز، نای، ریه، کبد، طحال و لوزه های سکومی به عمل آمد و نمونه ها در کنار یخ به آزمایشگاه بخش بیماری های طیور دانشکده ی دامپزشکی اهواز منتقل شدند. هر نمونه پس از آماده سازی به 5 تخم مرغ های جنین دار 11-9 روزه تلقیح تلقیح و به مدت 7 روز انکوبه و سپس مایع آلانتوییک استحصال و با آزمون های هماگلوتیناسیون و ممانعت از هماگلوتیناسیون با سرم اختصاصی تعیین هویت گردیدند. در مرحله ی بعد rna ی ویروس نمونه ها استخراج و از روی آن cdna سنتز شد. به منظور جداسازی و تکثیر قسمتی از ژن f که ناحیه ی شکافتِ ndv را کد می کند از واکنش pcr استفاده گردید. پس از الکتروفورز و تایید مثبت بودن، محصولات pcr توالی یابی شده، توالی های نوکلئوتیدی به اسیدهای آمینه ترجمه و همچنین مقایسه ی فیلوژنتیکی نیز روی جدایه ها انجام گردید. در مرحله ی بعد جدایه ها از نظر بیماری زایی توسط آزمون متوسط زمان مرگ جنینی ارزیابی و حادترین سویه جهت چالش و بررسی محافظت واکسن b1 انتخاب شد. به این منظور یک صد و شصت جوجه ی گوشتی یک روزه تهیه شد و خون گیری جهت تعیین میزان پادتن مادری و زمان واکسیناسیون به عمل آمد و به طور تصادفی به 4 گروه تقسیم شدند. جوجه های گروه 1 و 2 با واکسن b1 به روش قطره ی چشمی در 9 روزگی واکسینه شدند ولی جوجه های گروه 3 و 4 به عنوان شاهد غیر واکسینه نگه داری شدند. در روز 28 جهت تعیین میزان پادتن ضد ویروس نیوکاسل خون گیری به عمل آمد و جوجه های گروه 1 و 4 در سن 29 روزگی به روش قطره ی چشمی با ویروس جداشده از کبوتران به میزان eid50 105 چالش داده شدند. پس از آن پرندگان به مدت 10 روز از نظر نشانه های بالینی، تعداد تلفات و محافظت واکسن b1 در برابر ویروس جداشده مورد ارزیابی قرار گرفتند. این مطالعه نشان داد پارامیکزوویروس کبوتری نوع 1 در کبوتران اهواز انزوتیک بوده و از تخم مرغ جنین دار جهت تکثیر آن می توان استفاده نمود. از pcr با پرایمر های عمومی و قابل شناسایی برای تمامی ویروس های apmv-1، جهت جداسازی و تکثیر ناحیه ی ژنِ f، که کد کننده ی پیش ساز جایگاه شکافت ویروس های جدا شده از کبوتر بوده، می توان استفاده کرد. آنالیز ناحیه ی شکافت پیش ساز f0 روی 12 جدایه نشان داد تمامی جدایه ها، ویروس های حاد بیماری نیوکاسل با توالی 112krqkrf117 می باشند. در آنالیز توالی ناحیه ی شکافت، بیش ترین قرابت با ویروس های جدا شده از قزاقستان و چین مشاهده شد اما از نظر قرابت فیلوژنتیک بیش ترین قرابت با جـدایـه های کـویت، سوئد، دانمارک و چین مشاهده گردید. در بین 12 جدایه ی این مطالعه چند تفاوت اسید آمینه ای مشاهده گردید که از این نظر ویروس ها در 4 گروه قرار گرفتند. از نظر بیماری زایی بر اساس آزمایش متوسط مرگ جنینی، تمامی جدایه ها مزوژن بوده و در چالش ماکیان اهلی با حادترین جدایه تنها نشانه های تنفسی و التهاب ملتحمه و در مواردی افسردگی و بی حالی مشاهده گردید و تمامی گروه های چالش داده شده به طور معنی داری افزایش پادتن های ممانعت کننده از هماگلوتیناسیون ضد ویروس بیماری نیوکاسل را در انتهای دوره ی پرورش نسبت به قبل از چالش، نشان دادند. همچنین واکسن b1 به طور معنی داری نشانه های بالینی متعاقب چالش با ppmv-1 در ماکیان اهلی واکسینه شده در مقایسه با گروه واکسینه نشده را کاهش داد. این مطالعه نشان داد ویروس نیوکاسل جدا شده از کبوتر می تواند در ماکیان بیماری خفیفی ایجاد نماید و کبوتران می توانند در انتقال این ویروس به ماکیان اهلی نقش داشته باشند.