بررسی تطبیقی ماده و انرژی از دیدگاه شهید مطهری و نظریه نسبیت خاص اینشتین و اثر کازیمیر درفیزیک

بحث ماده و انرژی، از زمان های گذشته تا به حال یکی از مباحث مشترک بین فلسفه و فیزیک بوده است. دانشمندان علم فیزیک: مانند آلبرت انیشتن و هندریک کازیمر به بررسی و تحقیق ارائه ی نظریه در این زمینه پرداخته اند همچنین فلاسفه نیز به بررسی مفاهیمی چون ماده، انرژی، جسم تعلیمی، تجزی پذیر بودن جسم به طور متناهی یا غیر متناهی و مفاهیمی از این قبیل پرداخته اند. از جمله دانشمندان علم فلسفه که پیرامون ماده، انرژی و رابطه ی آنها با یکدیگر به بحث و اظهار نظر پرداخته است شهید مطهری است. با توجه به موضوعات مشترک تحقیقی در فیزیک و فلسفه وضرورت توجه فلسفه به فیزیک در موضوعاتی مانند ماده ،جرم و انرژی و رابطه آنها با یکدیگراز مجموعه آثار به دست آمده از شهید مطهری در باره موضوعات یاد شده استنباط می شود که برخی از رویکردهای احتمالی ایشان با نظریات البرت انیشتن و کازیمر سازگار است و برخی ناسازگار .برای نمونه در باره ارتباط ماده و انرژی از آثار شهید مطهری سه رویکرد احتمالی قابل تصور است. طبق رویکرد احتمالی اول ایشان، انرژی صورتی از حالتهای مختلف ماده است و جوهر مستقلی نخواهد بود و همان ماده یا از عوارض ماده خواهد بود که این رویکرد با نتیجه آزمایشات کازیمیر یعنی یافتن انرژی در خلاء بدون ماده متناقض و ناسازگار است. رویکرد احتمالی دوم با این بیان که انرژی و ماده هر دو به رغم جوهر بودنشان،ظهور و صورتی از یک جوهر بسیط تر از این دو دارند می تواند صحیح باشد و با نتیجه آزمایشات کازیمیر هیچ گونه تعارض و ناسازگاری ندارد.همچنین رویکرد احتمالی سوم با این بیان که ماده به خودی خود جوهر مستقلی نیست وخود از تراکم توده ی انبوهی از انرژی تشکیل شده است نیز با نتیجه آزمایشات کازیمیر هیچگونه تعارض و ناسازگاری ندارد.از سه رویکرد احتمالی ذکر شده ی شهید مطهری پیرامون رابطه ماده و انرژی رویکرد اول ایشان، طبق رابطه هم ارزی جرم و انرژی نمی تواند صحیح باشد و با رابطه هم ارزی سازگار نیست. رویکرد دوم ایشان ،تعارض و منافاتی با رابطه هم ارزی جرم و انرژی ندارد و می تواند صحیح باشد. رویکرد سوم ایشان، مبنی بر اینکه ماده مستقل نیست و خود از انرژی ساخته شده است اگر مراد این باشد که ماده در واقع از انرژی بالقوه ساخته شده است و همان انرژی بالقوه است این عبارت مطابق رابطه هم ارزی جرم و انرژی است و می تواند صحیح باشد. اما اگر مراد آن باشد که ماده در همان حال که ماده است در همان حال انرژی بالفعل است این بیان با رابطه هم ارزی جرم و انرژی در تعارض است و نمی تواند صحیح باشد.