تاثیر همزیستی گندم با قارچ های میکوریزی در مقاومت به تنش ناشی از آلودگی خاک با فنانترن

هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (pahs) از جمله ترکیبات آلاینده آلی می باشند که از منابع مختلف نظیر احتراق سوخت های فسیلی به محیط آزاد شده و بخشی از آنها وارد خاک می شوند، که علاوه بر اثرات سوء زیست محیطی و کاهش رشد گیاهان، وارد پیکر گیاهان می گردند و می توانند باعث آلودگی زنجیره های غذائی شوند. فنانترن از جمله فراوان ترین pahs در محیط می باشد که به-دلیل حلالیت پایین در آب و پایداری در طبیعت، از اهمیت خاصی برخوردار می باشد و دارای تأثیرات متعدد منفی بر جنبه های مختلف رشد و نمو در گونه های گیاهی است. یکی از راه های کاهش ورود ترکیبات آلاینده در گیاهان و افزایش مقاوت آن ها، استفاده از همزیستی میکوریزی است.از این رو در این پژوهش هدف، بررسی تأثیر همزیستی میکوریزی در مقاومت گیاه گندم در تنش فنانترن است. این پژوهش در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه متغیر و 12 تیمار و هر تیمار در سه تکرار به انجام رسید. متغیرها شامل ترکیب فنانترن در سه غلظت صفر و 50 و ppm100 و دو گونه قارچ میکوریزی از جنس glomus شامل گونه های glomus versiform و glomus intraradice بود. پارامترهای مربوط به جوانه زنی بذرها و رشد دانه رست ها، پارامترهای فیزیولوژیک و بیولوژیک نظیر میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز، غلظت مالون دی آلدهید، غلظت رنگیزه های فتوسنتزی، و نهایتا غلظت فنانترن در گیاهان تلقیح شده و نشده مورد اندازه گیری قرار گرفت. بر اساس نتایج به-دست آمده، در میزان فعالیت آنزیم کاتالاز تغییر چشم گیری مشاهده نشد. آنزیم پراکسیداز و میزان پروتئین نیز با افزایش غلظت فنانترن، افزایش پیدا کرد. بطوری که بیشترین افزایش در تیمار ppm100 از مخلوط دو نوع میکوریز و کمترین افزایش در تیمار ppm 50 از میکوریز gv (glomus versiform) و میکوریز gi (glomus intraradice) حاصل شد. بیشترین افزایش در غلظت پروتئین نیز در تیمار ppm 100 فاقد میکوریز و کمترین افزایش در تیمار ppm50 در گیاهان تلقیح شده با هر دو نوع میکوریز مشاهده گردید. همچنین بیشترین افزایش در غلظت مالون دی آلدهید در تیمار ppm 100 از فنانترن بدست آمد. تغییر چشم گیری در میزان کلروفیل a برگ مشاهده نشد. با این-حال کلروفیل b و کاروتنوئیدها و کلروفیل کل، روند افزایشی را در غلظت های ppm 50 فاقد میکوریز نشان دادند. میزان فسفر اندام هوایی و ریشه نیز افزایش را در غلظت ppm 50 از فنانترن نشان داد. بیشترین افزایش در غلظت فنانترن در اندام هوایی و خاک تیمارهای ppm 100 فاقد تلقیح میکوریزی مشاهده شد.