بررسی الفاظ عقلی و عاطفی در قرآن کریم از منظر داده های زبان شناسی و معناشناسی

پایان نامه
چکیده

توجّه به ساختارهای لفظی و معنایی قرآن کریم از همان قرن های نخستینِ اسلامی تا به امروز، مورد توجّه ‏و اقبال دانشمندان و صاحب نظران مسلمان و غیر مسلمان بوده است؛ چرا که ساختارهای پیچیده و در عین ‏حال هدفمند صرفی و نحوی به همراه الگوهای اعجازگونه ی بلاغی، و دقائق و ظرائف فنون ادبی (= معانی، ‏بیان و بدیع) درقرآن کریم به اوج رسیده است ؛و اهمّیـت و اعتبـار ایـن ویژگی، وقتی دو چندان می شود که ‏رویکردهای سنتی قرآن پژوهی با آرای نوین و دریافت های جدید زبان شناسی و معناشناسی همراه گردد و ‏روابط پیچیده ی واژگان و آیات در بافتار وساختار قرآن کریم مورد بررسی قرار گیرد.‏ هدف در این پژوهش بررسی جنبه هایی از دقائق زبان شناختی و معناشناختی قرآن کریم می باشد که در ‏آن سعی شده است تا الفاظ عقلی و عاطفی قرآن کریم با تکیه بر آراء اندیشمندان متقدّم و متأخّر از دو دیدگاه ‏لفظ پژوهانه و معناشناسانه مورد واکاوی قرار گیرد .‏ روش تحقیق برمبنای روش توصیفی–تحلیلی بوده است ، بدین صورت که در ابتدا، براساس معاجم الفاظ ‏قرآن کریم ، واژه هایی که با عقل و عاطفه ارتباط دارند، به همراه آیات مورد نظر، احصاء شده اند؛ سپس با ‏تعمّق و تدبّر در معنای این آیات، و بررسی واژه های احصاء شده از مناظر محتوایی، زبانی، معنایی، صوتی ‏و... (برمبنای منابع مهمّ و طراز اوّل، و پژوهش های معاصر) هریک از واژه های عقلی و عاطفی قرآن ‏کریم، به اختصار مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. ‏ ‏ حاصل بحث این که ساختارهای زبانی و معنایی قرآن کریم آنقدر مدبّرانه است که روابط چندگانه ی ‏‏«جانشینی»، «همنشینی» و «چندمعنایی» در کنار مباحث مربوط به «وُجوه» و «ترادفات» در جهت تعمیق معنا ‏و رسانایی محتوا به شکل موثّری نقش ایفا می نماید.‏ کلید واژه ها:‏ قرآن کریم ـ الفاظ عقلی ـ الفاظ عاطفی ـ زبان شناسی ـ معناشناسی

منابع مشابه

بررسی طرح‌واره‌های تصویری «عذاب» در قرآن کریم از منظر زبان شناسی شناختی

زبان‌شناسیِ شناختی، شاخه‌ای از دانش زبان‌شناسی است که زبان را ابزاری برای نظم، سامان بخشی، پردازش و انتقال اطلاعات قلمداد می‌کند و به بررسی رابطه میان زبان، انسان، ذهن او و تجارب اجتماعی و فیزیکی او می‌پردازد. "طرح‌واره‌های تصویری" که حاصل حرکات جسم انسان، تعاملات ادراکی و نحوه برخورد با ادراک است، یکی از شیوه‌هایی است که "معناشناسیِ شناختی" برای درک مفاهیم انتزاعی از آن بهره جسته است. ازآنجایی‌ک...

متن کامل

The Study of Stressful Factors in Clinical Education for Nursing Students Studying in Nursing and Midwifery College in Khorramabad

کچ هدي پ شي مز هني فده و : شزومآ لاب يني شخب ساسا ي شزومآ مهم و راتسرپ ي تسا . و هنوگ ره دوج لکشم ي شزومآ رد لاب يني ، آراک يي هدزاب و ا ني شزومآ زا شخب راچد ار لکشم م ي دنک . فده اب رضاح شهوژپ سررب ي لماوع سرتسا از ي شزومآ لاب يني رد وجشناد ناي راتسرپ ي هدکشناد راتسرپ ي و يامام ي ماـجنا داـبآ مرـخ تسا هتفرگ . شور و داوم راک : رضاح هعلاطم کي هعلاطم صوت يفي عطقم ي تسا . د...

متن کامل

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

متن کامل

معناشناسی واژة «علم» در معلقات سبع و قرآن کریم از منظر روابط معنایی

چکیده واژۀ علم در دوره‌های گوناگون تاریخی متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی حاکم بر هر دوره تطور معنایی پیدا کرده و در معانی مختلفی به‌کار رفته است. بررسی معناشناختی این واژه، در تاریخ قبل و بعد از اسلام، نشان‌دهندۀ کاربرد آن در معانی متفاوت و حتی متضاد است. بدین معنا که در دورۀ جاهلیت، متناسب با فضای فکری و فرهنگی حاکم بر جامعه، معنایی که از علم دریافت می‌شد با معنای آن در دورۀ اسلامی متفاوت بو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023