شناسایی و تحلیل کانتکست آثار سرامیکی بر مبنای بقایای ناشی از محیط دفن (بررسی موردی چند نمونه از سفالینه های خاکستری منسوب به عصر آهن)

چکیده: شناسایی کانتکست مصنوعات باستانی اهمیت ویژه ای در شناسایی مفهوم و کارکرد آنها دارد. به طوری که عدم مشخص بودن کانتکست نیمی از داده ها و ارزش های علمی یک مصنوع را مخدوش می سازد. در پژوهش حاضر سعی شده تا به وسیله ی آنالیز پنج نمونه سفال خاکستری عصرآهن متعلق به موزه ی ایران باستان، کانتکست و محیط دفن احتمالی آن ها مورد شناسایی قرار گیرد. به همین منظور با شناسایی و اندازه گیری میزان عناصر موجود رسوبات و بدنه سرامیکی نمونه ها با استفاده از دستگاه icp- oes(طیف سنج نشری پلاسمای جفت شده القایی) سعی در شناخت کانتکست احتمالی آن ها شد. هم چنین برای صحت و تکمیل نتایج از دستگاه کروماتوگرافی یونی به منظورشناسایی آنیون های موجود در رسوبات سفالینه ها استفاده گردید. از مهم ترین چالش های پیش رو در این پژوهش مشخص نبودن منطقه جغرافیایی، نبود شاهد دقیق و هم چنین عدم دستورالعمل در خصوص تحلیل داده هاست. مطالعات و بررسی های صورت گرفته نشان می دهد، میزان عناصر موجود در نمونه mb-1و mb- 2 و نیز هم بستگی معنی دار برخی از عناصر خاص بیش ترین نزدیکی را به کانتکست قبرستان دارد. بر اساس غلظت بالای کربنات کلسیم در تجزیه شیمیایی رسوبات نمونه mb- 3 می توان آن را به بافت آشپزخانه و یا کف منطقه مسکونی نسبت داد. نمونه های mb- 4و mb- 5 که نتیجه شناسایی عناصر حاکی از کانتکست هم سان برای آن هاست؛ وجود عناصری نظیر پتاسیم، منیزیم، آهن، تیتانیوم و هم بستگی مثبت آن عناصر با یکدیگر و نیزهم بستگی منفی پتاسیم و منیزیم با سیلسیوم نشان-دهنده بافت های مرتبط با آتش چون اجاق و کوره می باشند. کلید واژگان: کانتکست، سفال خاکستری، عصر آهن، icp، کروماتوگرافی یونی، پتروگرافی