آنالیز عنصری نمونه کاغذ نوشته باستانی توسط میکروسکوپ روبشی پروتون (micro-pixe)

برای آنالیز عنصری به روش پیکسی و پیکسی خارجی از باریکه پروتون با انرژی 2 تا 2/2 مگا الکترون ولت استفاده شده است. آنالیز مواد با استفاده از باریکه یونی میکرونی، میکروپیکسی نامیده می شود. برای ایجاد باریکه میکرونی توسط یک دیافراگم شیئی و یک دیافراگم هم راستا گر قطر باریکه را به کمتر از 9/0 میلیمتر مربع کاهش می-دهیم، سپس باریکه حاصل توسط 3 عدسی از نوع 4 قطبی مغناطیسی به قطر کمتر از 10 میکرو متر مربع تبدیل شده است. برای روبش سطح نمونه توسط باریکه در دو راستای x و y از سیم پیچ های الکترو مغناطیسی که قبل از عدسی کانونی کننده قرار گرفته اند استفاده می شود. برای نمایش توزیع عنصری عناصر موجود در یک نمونه به صورت یک تصویر دو بعدی، بازه مناسبی از انرژی را که متناظر با عنصری خاص است در طیف حاصل از آنالیز حساب کرده ایم. سپس باریکه کانونی شده، سطح نمونه را در راستای x و y جاروب می کند. مکان پرتو ایکس مشخصه گسیل شده از نمونه که توسط آشکارساز آشکار می شوند به صورت تابعی از مکان باریکه روی نمونه ثبت می شوند و تصویر توزیع عنصری را ایجاد می کنند. در این پژوهش برای آنالیز عناصر و تصویر توزیع عنصری در نمونه کاغذ نوشته باستانی از روش میکروپیکسی استفاد شده است. همچنین نمونه های سفالی باستانی با روش پیکسی و پوست نوشته باستانی با روش پیکسی خارجی مورد آنالیز قرار گرفته است. برای ایجاد باریکه پروتونی از شتاب دهنده واندوگراف 3 مگا الکترون ولت سازمان انرژی اتمی ایران استفاده شده است.