مطالعه ی نقش گاماآمینوبوتیریک اسید(gaba) در کنترل سرمازدگی و فرآیند پیری گل آنتوریوم anthurium andraeanum ‘sirion’

تنش سرمازدگی یکی از فاکتورهای کاهش دهنده عمر پس از برداشت محصولات باغبانی می باشد. بسیاری از میوه ها، سبزی ها و گیاهان زینتی که بومی مناطق گرمسیری هستند به دماهای پائین تر از حد بحرانی حساس اند و در صورت مواجه شدن با دماهای سرمازدگی (کمتر از 15 درجه سانتیگراد) آسیب می بینند. این شرایط به رشد گیاه آسیب می زند و نیز سبب پژمردگی و بوجود آمدن نقاط قهوه ای در روی بافت های گیاهی شده و از این طریق زمینه ساز حمله پاتوژن ها به گیاه می شود. از نظر فیزیولوژیکی، در گیاهان حساس به سرمازدگی فاز غشاها در دماهای سرمازدگی، از حالت مایع کریستاله به حالت جامد ژله ای تغییر می کند که این سبب بوجود آمدن تغییراتی در کیفیت محصول می شود. از جمله راه های کاهش اثرات سرمازدگی: تیمارهای گرمادهی متناوب، استفاده از انبارهای با اتمسفر کنترل شده، پوشش دهی با واکس و پوشش های پلاستیکی، دست ورزی ژنتیکی، استفاده از تنظیم کننده های رشد، پلی آمین ها، متیل جاسمونات ها و متیل سالیسیلات ها و نیز ترکیبات طبیعی همانند گابا است. گل شاخه بریده آنتوریوم با نامanthurium andraeanum ‘sirion’ یکی از گل های گرمسیری با ارزش اقتصادی بالا است که دماهای کمتر از 15 درجه ی سانتیگراد سبب بوجود آمدن تنش سرمازدگی در این گیاه می شود که این عارضه با بروز نقاط قهوه ای در سطح اسپات تشخیص داده می شود. اسیدآمینه گاماآمینوبوتیریک اسید یکی از ترکیبات طبیعی سلول است که قادر به کاهش عوارض تنش های متعدد در گیاه می شود. طی این آزمایش گل ها با غلظت های 0، 1 و 5 میلی مولار از گابا تیمار شده و در دماهای 5، 10 و 25 درجه سانتیگراد به مدت 10 روز نگهداری شدند؛ پس از این مدت همه گل ها به دمای اتاق منتقل شده و ارزیابی صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در این پژوهش به صورت فاکتوریل بر مبنای طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. آنالیز داده ها بر مبنای نرم افزار sas (9) انجام گرفت. مقایسه میانگین ترکیب تیماری به روش آزمون lsd انجام شد و نمودار ها با استفاده از نرم افزار excel رسم گردیدند. نتایج نشان داد که صفات عمر گل جائی و وزن تر نسبی در دمای 10 درجه سانتیگراد، تیمار 1 میلی مولار گابا تأثیر بهتری از سایر تیمارها داشت. در صفت قهوه ای شدن اسپات، در دمای 10 درجه سانتیگراد، تیمار 5 میلی مولار از گابا نتیجه بهتری داشت. تیمار گابا در دمای 5 درجه سانتیگراد قادر به کنترل سرمازدگی نبود. در صفات بیوشیمیایی، افزایش پروتئین کل، فعالیت آنزیم کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز، پرولین، قند محلول کل و کاهش تجمع پراکسیدهیدروژن، مالون دی آلدئید، نشت الکترولیت و آنتوسیانین در گل های تیمار شده با گابا بیانگر موثر بودن این تیمار در کنترل سرمازدگی بود.