چگونگی و چرایی ایجاد،بازسازی و تعمیر بارگاه های شیعه در ایران و عراق در دوره آل بویه

تاسیس و قدرت گیری حکومت شیعی– ایرانی آل بویه را می توان ، به طور مستقیم از نتایج نهضت علویان دانست . دوره ی حکومت آل بویه (321-448ق) یکی از دوره های متمایز و برجسته در تاریخ ایران می باشد. یکی از ویژگی های برجسته آل بویه توجه به شیعیان و احیای شعائرشیعه بود.به طوریکه شیعیان برخلاف دوره های قبل اجازه تظاهر علنی به عقایدشان بدون نیاز به تقیه رایافتند.هرچند دراین دوران تشیع امامی، مذهب رسمی حکومتی نگردیداما شیعیان اجازه یافتند، به انجام مراسم مذهبی وابرازعقاید خویش بپردازنند،ومراسم خود چون عزاداری امام حسین(ع)درروزعاشورا، برگزاری جشن غدیرخم وشهادت دادنبه ولایت امام علی(ع)در اذان و زیارت قبورائمه(ع)وبازسازی وتوسعه حرم ایشان را به طورآشکارانجام دهند.ودر سایه این امنیت شهرهای شیعه نشین درعراق وایران و حرم ائمه(ع) رونق و توسعه چشمگیری یافت. حاکمان آل بویه ارادت و محبت شدیدخود به ائمه را ازطریق ایجاد، بازسازی و توسعه وتعمیر گنبد وبارگاه آنان نشان می دادندوموقوفات ونذرهایی را به آرامگاههای،ائمه(ع)اختصاص می دادند،وهمچنین مدفن خود را در کنار آرامگاههای ائمه(ع) اطهارقراردادند . باتوجه به ماهیت موضوع، روش تحقیق دراین پژوهش توصیفی– تحلیلی خواهدبود.یعنی ابتدا موضوع مورد بحث را توصیف وتشریح وسرانجام چرایی وچگونگی ایجاد بارگاههارا بررسی کرده ام. سپس مطالب واطلاعات به روش کتابخانه ای واسنادی جمع آوری شد. و پس ازبررسی ومقایسه اطلاعات جمع آوری شده، وحذف مواردغیرضروری، براساس فصل ها به نگارش درآمد. درباره ی مدفن وبنای بارگاههای امامزادگان در ایران وعراق گزارش هایی در دست است، که حکایت از این دارد که از همان سال های اولیه شهادت ائمه ، بناهایی ساده برمزار آنها ساخته شد، وبه مرور زمان بناهایی رفیع و عمارت باشکوه برمرقد آنها بنا شده است . قدرت گیری آل بویه راباید نقطه عطفی در توجه به توسعه وتعمیر مشاهد متبرکه ائمه درایران وعراق دانست. بررسی چگونگی وچرائی بازسازی وایجاد وتعمیر مشاهد متبرکه درایران وعراق حاکی ازآن است؛که حاکمان آل بویه به دلیل اعتقاد به تشیع و وجود و نفوذ شیعیان در عراقبرای کسب مشروعیت در نظر شیعیان که در سپاه آنان و جامعه عراق وایران نفوذ زیادداشتند، به توسعه اماکن شیعه توجه خاصی داشتندکه این توجه سبب رونق و گسترش آرامگاهها در این دوره شد. کلید واژه: آلبویه، علویانطبرستان، امامزادگان، شاهچراغ، کربلا، نجف، سامراء، کاظمین