بررسی اثرات ریزگردها بر بروز بیماریهای شایع تنفسی در استان ایلام

اقلیم و آلودگی هوا می تواند از عوامل موثر بر مرگ و میر انسان باشد. گرد و غبارها یکی از پدیده های اقلیمی هستند که زندگی انسانها را تحت تأثیر قرار می دهند و بر سلامت انسان مخصوصاً بیماری های ریوی و تنفسی اثرات منفی دارند. استان ایلام بدلیل موقعیت جغرافیایی، اقلیمی و نزدیکی به بیابانهای کشور مجاور مانند عراق، عربستان، سوریه بیشتر در معرض سامانه های گردوغباری هستند. هدف از این تحقیق بررسی اثرات ریزگردها و عناصر اقلیمی تأثیر گذار بر بروز بیماریهای شایع تنفسی در استان ایلام می باشد. جمعیت مورد بررسی تعداد افراد مراجعه کننده به بیمارستان شهید مصطفی خمینی شهر ایلام در طی دوره ی آماری 5 ساله (1392- 1388) ناشی از بیماریهای مورد مطالعه به تفکیک شهرستان بوده است. آمار مربوط به آلودگی هوا و آمارهای مربوط به عناصر اقلیمی طی سالهای (1392-1388) به عنوان متغیّر مستقل در این پژوهش آمده است. در پایان نامه حاضر با استفاده از روشهای تحلیل آمار توصیفی و استنباطی به بررسی و تجزیه و تحلیل ارتباط بین گردوغبارها و عناصر اقلیمی موثر بر میزان مراجعین ناشی از بیماریهای تنفسی پرداخته شده است. برای بررسی داده های موجود از روشهای رگرسیون پواسن و تحلیلهای آمار فضایی استفاده شده است، در روش اول برای تعیین ارتباط بین میزان مراجعه کنندگان بیماران تنفسی به بیمارستان از رگرسیون پواسن در سطح معناداری(p < .05) استفاده گردیده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که بین پارامترهای اقلیمی با مراجعین ناشی از بیماران تنفسی بصورت کلی ارتباط معناداری وجود دارد، بین عناصر اقلیمی حداکثر و میانگین دما با مراجعین ناشی از بیماریهای مورد مطالعه رابطه همبستگی معنادار و قوی به ویژه بین میانگین ماهانه وجود دارد، ضریب برآورد آنها در مدل رگرسیون پواسن بصورت کلی در بیشتر شهرستانها به ازای هر واحد افزایش حداکثر دما بطور میانگین بین 1تا3 واحد در سطح اطمینان(05/.) تعداد مراجعین افزایش داشته است. در روش دوم از تحلیل های آمار فضایی استفاده شده است در این روش با استفاده از تحلیل نقاط داغ و بکارگیری روش رگرسیون وزن دار جغرافیایی(gwr) در نرم افزار arc gis به بررسی روابط بین متغیرهای مستقل و بروز بیماریهای تنفسی پرداخته شده است. متغیرهایی که دارای معنی داری (در بین سایر عناصر اقلیمی) به صورت جداگانه بودند شامل حداکثر دما، میانگین دما، تعداد روزهای گردوغباری، تعداد روزهای با دید افقی کم و غیره .... بودند. در نهایت با طبقه بندی مقدار r2 به دست آمده نقشه نهایی شهرستان هایی که بیشترین آسیب پذیری را از نظر عناصر اقلیمی داشتند، مشخص شد مناطق شمال و شمال غربی و جنوب غربی استان نسبت به سایر بخشها جزو مناطقی بودند که دارای بیشترین میزان مراجعات بیمارستانی بودند. از جمله این مناطق شهرستانهای ایلام، مهران و دهلران می باشد. با توجه به اینکه شواهد قابل توجهی مبنی بر ارتباط بین مراجعات بیمارستانی بعلت بیماریهای تنفسی و آلودگی هوا (ذرات معلق) و سایر عناصر اقلیمی موثر وجود دارد، نتایج نشان می دهد که تعداد مراجعان با شکایات تنفسی همبستگی مثبتی با ذرات معلق 10 pm(در سطح شهر ایلام وجود داشته) و از نظر آماری معنی دار است (r=.96 وp=.009 ) که نشان از همبستگی بالای این دو متغیر است. هر جا با افزایش تعداد مراجعه کنندگان به بیمارستان روبرو هستیم میزان آلودگی هوا ناشی از ذرات معلق به میزان قابل ملاحظه ای افزایش داشته است.