کارکردهای طلا، نقره و جواهرات بر اساس گزارش های سفرنامه نویسان خارجی عصر قاجار با رویکرد به گیلان

یکی از زمینه های هنری ایرانیان ساخت طلا و جواهر است امّا سختی استخراج و بهره برداری از فلزات گران بها در جهان و فقدان معادن طلا و سنگ های قیمتی در ایران همواره آنان را به عنوان آثاری گران بها و کمیاب در آورده است و به همان نسبت بر میزان ارزش اقتصادی و مادی آنان افزوده است. بنابراین یکی از اهداف مردم از جمع آوری طلا و جواهرات علاوه بر حس زیبائی دوستی و آراستن خود به زیورآلاتی از فلزات طلا و نقره و سنگ های گران بها، ارزش اقتصادی آن ها بوده است. یکی ازمواردی که سیاحان خارجی به تفصیل درموردآن گزارش هایی رادرسفرنامه هایشان ارائه داده انداستفاده از طلا و جواهرات در دربار شاه و در بین مردم بوده است.حال با توجه به این مسئله در مطالعه ی پیش رو کوشش برای پاسخ گویی به این پرسش است؛ کارکردهای طلاو جواهرات در ایران و گیلان و در زندگی زنان عهد قاجار بر اساس گزارش های سفرنامه نویسان خارجی چه بوده است؟ در فرضیه ی اصلی علاوه برجنبه ی تزئیناتی و اقتصادی ، تاریخی و درباری کارکردهای متفاوت دیگری از قبیل معماری ، موزه ای ، باستان شناختی ، هنری، تاریخی- سیاسی، اجتماعی، جغرافیایی، اخلاقی و ضد اخلاقی، مذهبی، بهداشتی و روانی در نظرگرفته شده است . هدف از پژوهش حاضر علاوه بر اثبات فرضیه ی فوق ارائه ی نگاهی نو و تاریخی– اجتماعی به طلا و جواهرات بوده و با توجه به این که تاکنون مطالعات مربوط به این مباحث صرفاً بر مبنای بررسی چگونگی ساخت و تحولات طرح های زیورآلات دوره ی باستان ایران و به ویژه منطقه ی گیلان متمرکز بوده است، این مطالعه با توجه به گیلان در دوره ی تاریخ معاصر ایران به ویژه زندگی زنان ایرانی و گیلانی شاید روزنه ای تازه برای مطالعات عمیق تر را فراهم نماید . محور مورد بررسی طلا، نقره و جواهرات و کارکرد های آن ها بوده و روش گرد آوری اطلاعات کتابخانه ای و با استناد به گزارش های سفرنامه نویسان خارجی و منابع اصلی دوره ی قاجار و روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده است. مکان مورد پژوهش ایران و گیلان عصر قاجار است . واژ گان کلیدی : طلا، نقره، جواهر، سفرنامه های خارجی، زنان، گیلان، عصرقاجار