تعیین موقعیت بهینه چاه پیزومتری در شبکه پایش تراز آب زیرزمینی با منظور نمودن عدم قطعیت های بهره برداری در آینده

در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران، مدیریت کمّی منابع آب زیرزمینی از اهمیت بسزایی برخوردار است. بهینه سازی شبکه پایش تراز آب زیرزمینی، برای رسیدن به دقت قابل قبول در درون-یابی تراز آب همواره مورد نظر پژوهشگران بوده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارایه یک فرآیند در تعیین موقعیت بهینه ی چاه در شبکه پایش تراز آب زیرزمینی با منظور نمودن تغییرات زمانی تراز آب در آینده با استفاده از روش های زمین آماری در نرم افزار arcgis بود. تابع هدف بهینه سازی این پژوهش، جستجوی مقدار بیشینه ی میزان کارایی چاه در کاهش خطا بود که بدین منظور معیاری تحت عنوان "کارایی چاه در کاهش خطا" با نماد اختصاری wereتعریف شد. فرآیند بهینه‏سازی در یک دیدگاه سازماندار بر روی اطلاعات دشت نیشابور پیاده گردید. در این راستا، به منظور بررسی میزان تاثیرپذیری موقعیت چاه بهینه در شبکه پایش در زمان، ابتدا تغییر موقعیت چاه بهینه در هر یک از سال های آبی 80-1379 تا 93-1392 در این دشت بررسی گردید. نتایج حاکی از آن بود که موقعیت-های چاه بهینه در شبکه پایش تراز آب در سال‏های مختلف تغییر می کنند که این امر ناشی از بهره‏برداری‏های متفاوت و شرایط هیدرولوژیکی بود. با تایید این فرضیه در گام بعدی سه سناریوی بهره-برداری در آینده (حفظ روند موجود در بهره برداری از آب، کاهش پمپاژ آب به میزان 40 درصد و کاهش پمپاژ آب با در نظر گرفتن کمینه کردن نشست منطقه‏ای) در این دشت تعریف شدند و برای هر یک از سناریوها، نقطه ی بهینه ای در شبکه پایش برای ده سال آینده بر مبنای معیار were تعیین شد. در انتها با در نظر گرفتن میزان احتمال وقوع برای هر یک از سناریوها نیز، یک موقعیت نهایی بهینه چاه برای شبکه پایش مشخص گردید. نتیجه این تحقیق نشان داد که در صورتی که در سال 1393 اضافه نمودن یک چاه پیزومتری در شبکه پایش آب زیرزمینی دشت نیشابور مدنظر باشد، موقعیت بهینه پیشنهادی در مجموع خطای درون‏یابی تراز آب را بر روی مکان و زمان (تا ده سال آینده) حداقل می‏نماید.