بررسی پالایش ترکیبات فنلی با استفاده از برخی گیاهان دارویی کامپوزیت حاصل از هم کشتی با agrobacterium rhizogenes در شرایط هیدروپونیک

ترکیبات فنلی جزء خطرناک¬ترین آلاینده¬های آلی هستند که به سبب فعالیت¬های صنعتی بشر، در پساب صنایع مختلف وجود دارند و ورود این ترکیبات به محیط زیست، یک مشکل جدی برای سلامت انسان در بر خواهد داشت. در این پژوهش، جهت حذف فنل از محلول¬های حاوی این آلاینده از گیاهچه¬های دارویی کامپوزیت گل-گاو¬زبان و شاهبیزک به عنوان منبع آنزیم¬هایی مانند پراکسیداز که نقش مهمی در اکسیداسیون فنل دارند استفاده گردید. گیاه کامپوزیت با استفاده از تیپ وحشی باکتریآگروباکتریوم رایزوژنز سویه ar15834 و با آلوده کردن ساقه زخمی¬شده گیاهچه¬های کوچک چند¬روزه گیاهان ذکر¬شده توسط این باکتری تولید شد. باکتری با انتقال قسمتی از dna پلاسمیدی خود که دارای ژن¬های ایجاد¬کننده ریشه مویین یا همان ژن¬هایrolاست به ژنوم گیاه در محل¬های زخم، سبب ایجاد ریشه¬های مویین تراریخته روی اندام هوایی غیر تراریخته شد. استخراج dna و واکنش pcr با آغازگر¬های اختصاصی ژن rolbجهت تأیید تراریختی ریشه¬های مویین تولید¬شده انجام شد. الکتروفورز محصولات pcrحضور این ژن در ریشه¬های تراریخت را تأیید کرد. گیاهچه¬های کامپوزیت تولید¬شده، در محلول حاوی فنل در شرایط هیدروپونیک انکوبه شدند و شرایط بهینه برای کارایی جذب مناسب با استفاده از غلظت¬های مختلف فنل (100، 250، 500، 750 و 1000 میلی¬گرم در لیتر) و هیدروژن¬پراکسید (0، 1، 5، 10، 15 و 25 میلی-مولار) تعیین گردید. تمامی غلظت¬های فنل، با بکار¬گیری غلظت بهینه h2o2 در محلول، جذب شدند. کارایی جذب بالای 97% و 95%، به ترتیب در گیاهچه¬های کامپوزیت گل¬گاوزبان و شاهبیزک، برای تمامی غلظت¬های فنل در حضور h2o2 مشاهده شد. کارایی جذب بالا در مدت 24 ساعت در دامنه ph 8-4 برای گل-گاوزبان و ph 8-3 برای شاهبیزک بدست آمد. وقتی گیاهچه¬ها برای 5 چرخه متوالی در غلظت¬های مختلف فنل مورد استفاده قرار گرفتند، کارایی جذب غلظت-های مختلف فنل توسط هر دو گیاه در چرخه آخر نسبت به چرخه اول حدود 4 تا 16% کاهش یافت. در آزمایشات استفاده مجدد، تغییرات وزن تر گیاهچه¬ها، از نظر آماری اختلاف معنی¬داری با شاهد نداشت. جهت اندازه¬گیری میزان سمیت محلول¬های به دست آمده از آزمایش استفاده مجدد، آزمون سمیت با بررسی شاخص-های جوانه¬زنی بذر¬های کاهو انجام شد. نتایج نشان داد که محلول¬های آزمایش استفاده مجدد در هر چرخه نسبت به چرخه قبلی سمیت بیش¬تری دارند، ولی همه محلول¬ها نسبت به محلول اولیه سمیت کم¬تریداشتند. با توجه به یافته¬های این پژوهش، گیاهچه¬¬هایی دارویی کامپوزیت گل¬گاوزبان و شاهبیزک، پتانسیل بالایی برای جذب فنل نشان دادند و می¬توانند در سیستم¬های پالایش فنل از محلول¬ها در شرایط هیدروپونیک به نحو موثری عمل کند.