بررسی بیان و تغییرات اپی ژنتیکی ژن hoxa10 در بافت اندومتر بیماران مبتلا به اندومتریوز مراجعه کننده به پژوهشگاه رویان

اندومتریوز به بیماری خوش خیمی اطلاق می شود که مشخصه آن حضور سلول های اندومتر رحم در خارج از رحم و حفره شکمی است. این ضایعات در لگن بیشتر روی تخمدان ها و سطح صفاق دیده می شود. اندومتریوز علاوه بر اینکه یک بیماری هورمونی وابسته به استروژن است به عنوان یک بیماری خودایمنی و ژنتیکی محسوب می شود که آلودگی های محیطی در ایجاد آن نقش به سزایی دارند. در سال های اخیر نیز از اندومتریوز به عنوان یک بیماری اپی ژنتیکی یاد می شود. اپی ژنتیک به وراثت پایدار فنوتیپ سلول ها و ارگانیسم ها بدون تغییر در سکانس و محتوی dna اطلاق می شود که شامل فرآیند های هسته ای از قبیل متیلاسیون dna، مدیفیکاسیون هیستون ها و تغییر در فاکتورهای رونویسی است. از جمله ژن هایی که به واسطه متیلاسیون ناحیه پروموتر دچار تغییر بیان در اندومتر بیماران مبتلا به اندومتریوز می شود، ژن homeoboxa10(hoxa10) است. ژن hoxa10 جزو خانواده ژنی homeobox و بخشی از کلاستر a می باشد که فاکتور رونویسی متصل شونده به dna را کد می کند. ژن hoxa10 به طور اختصاصی در شکل گیری اپی تلیوم، استروما و ماهیچه رحم به هنگام تکامل جنینی نقش دارد و در اندومتر در پاسخ به هورمون های استروئیدی بیان می شود، همچنین این ژن در تنظیم سیکل جنسی زنان و ایجاد بستر مناسب برای لانه گزینی جنین دخالت دارد. به طور کلی ژن hoxa10 در تکامل، تمایز و اعمال سیکل جنسی زنان نقش به سزایی دارد. از آن جایی که هایپر متیله شدن hoxa10 در کاهش بیان این ژن در اندومتر بیماران مبتلا به اندومتریوز در فاز ترشحی سیکل جنسی گزارش شده است، به نظر می رسد که عوامل اپی ژنتیکی در تنظیم بیان این ژن موثر باشد. لذا هدف از این مطالعه بررسی تغییرات اپی ژنتیکی ناحیه تنظیمی ژن hoxa10 در اندومتر ( بافت یوتوپیک) و ضایعات اندومتریوتیک خارج رحم (بافت اکتوپیک)، با تکیه برکد های هیستونی، در بیماران مبتلا به اندومتریوز می باشد. این مطالعه به طور کلی به دو فاز اصلی تقسیم بندی شد. فاز اول شامل بررسی بیان ژن hoxa10 توسط تکنیک real-time pcr بود و در فاز دوم بررسی تغییرات اپی ژنتیکی ناحیه تنظیمی ژن hoxa10 توسط تکنیک chip یا chromatin immunoprecipitation انجام پذیرفت. با توجه به تغییرات بیان ژن hoxa10 در طول فاز سیکل جنسی در اندومتر و ضایعات اندومتریوتیک تخمدانی تصور میشود که در کاهش بیان این ژن در طول فاز ترشحی در اندومتر زنان مبتلا به اندومتریوز، پروتئین mecp2 و مارک هیستونی h3k9me2 با افزایش میزان اتصال و مارک هیستونی h3k9ac با کاهش میزان اتصال نسبت به گروه کنترل، نقش داشته باشند. همچنین این طور به نظر میرسد که کاهش اتصال پروتئین mecp2 و افزایش اتصال مارک هیستونی h3k9ac و همچنین عملکرد هماهنگ دو مارک h3k27me3 و h3k4me3 در افزایش بیان ژن hoxa10 در ضایعات اندومتریوز تخمدانی در طول فاز ترشحی مؤثر است. در مورد افزایش بیان این ژن در ضایعات اندومتریوز تخمدانی در فاز تکثیری فرض بر اثر افزایش اتصال مارک h3k4me3 و کاهش میزان اتصال پروتئین mecp2 می باشد