فرهنگ سیاسی و تحول آن در کویت با تاکید بر نقش اینترنت و شبکه های اجتماعی

در عصری حیات خود را سپری می کنیم که به تأثیر از دو پدیده بزرگ «جهانی شدن» و «انقلاب ارتباطات»، جوامع با سرعت قابل توجهی از رشد و تحول در عرصه فکری- نگرشی و آگاهی های سیاسی- اجتماعی برخوردار شده اند و به دنبال آن، فرهنگ سیاسی مدنی - دموکراتیک، دموکراسی، جنبش های اجتماعی و اصلاحات نیز گسترش یافته اند. تا دهه 1990 در کویت و سایر شیخ نشین های خلیج فارس، حکومت های اقتدارگرا و فرهنگ تبعی همدیگر را باز تولید کرده اند. از میانه دهه 1990 به این سو به دلایلی همچون: گسترش شهرنشینی، تحصیلات، گسترش کمی و کیفی طبقه متوسط جدید و گسترش استفاده از اینترنت و ماهواره ها، به تدریج فرهنگ سیاسی در اقشار تحصیل کرده دانشگاهی و جوانان شهری از نوع تبعی به نوع مشارکتی تغییر و تحول یافته است و به تبع آن، حکومت در برخی از این کشورها به ویژه در کویت با چالش ها، اعتراضات سیاسی و تقاضاهای فزاینده برای اصلاحات سیاسی و پیشبرد دموکراسی مواجه شده است. در این تحقیق، نگارنده در صدد ارائه پاسخ تحلیلی به دو سوال مهم است که عبارتند از: الف) اینترنت و شبکه های اجتماعی چه تأثیری بر تغییر و تحول در فرهنگ سیاسی کویت در بیش از یک دهه اخیر داشته است و این تغییر و تحول عمدتاً در کدام اقشار جامعه رخ داده است؟ ب) مهم ترین چالش های سیاسی حکومت کویت به تأثیر از تغییر و تحولات در عرصه فرهنگ سیاسی چه بوده اند؟ در این تحقیق، نخست با روش تبیین علی و با رویکرد نظری جامعه شناختی سیاسی - تاریخی، ماندگاری فرهنگ سیاسی تبعی در کویت تا دهه 1990 بررسی و تحلیل شده است. در بخش پایانی تحقیق، با استفاده از روش تحلیل ثانویه داده های برگرفته از نتایج پیمایش های ارزشی- نگرشی موسسات معتبر منطقه ای و جهانی، سه هدف مهم در این تحقیق دنبال شده اند که عبارتند از: الف) تأثیر اینترنت و شبکه های اجتماعی اینترنتی مانند فیس بوک، تویتر و یوتیوپ بر تحول فرهنگ سیاسی در جوانان شهری و تحصیل کرده های دانشگاهی کویت از تبعی به مشارکتی و دموکراتیک ب) پیدایش و گسترش چالش ها، جنبش های اجتماعی و تقاضاهای فزاینده برای اصلاحات سیاسی ج) پیشرفت ها در این کشور در جهت پیشبرد دموکراسی و اصلاحات سیاسی. یافته مهم در این تحقیق آن است که اینترنت و شبکه های اجتماعی بر گسترش فرهنگ سیاسی در طبقه متوسط جدید، شهرنشینان تحصیل کرده و تحصیل کرده های دانشگاهی موثر بوده است نه توده ها و بدوی های روستایی.