ارزیابی تأثیر نانو زئولیت های عامل دار شده بر میزان آبشویی نیترات و فسفات پتاسیم و عملکرد کمی و کیفی لوبیا

به منظور کاهش آلودگی آب های سطحی و زیر زمینی و در جهت کمینه سازی خطر بروز بیماری های ناشی از نیترات ها و فسفات ها در آب های سطحی، زیر سطحی و آشامیدنی، آزمایشاتی بصورت مجزا برای بررسی تأثیر نیتروژن و فسفر بر خصوصیات کمی و کیفی لوبیا بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در سال زراعی 93 در مرکز تحقیقات شهر همدان به اجرا در آمد. تیمارهای مورد آزمایش (آزمایش نخست) شامل 4 کود نیتروژن دار، x1 (زئولیت – en)، x2 (زئولیت – acacen)، x3 (زئولیت –hed)، x4 (کود اوره) و x0 (نمونه کنترل- عدم استفاده از کود)، و همچنین دو رقم لوبیا شامل لوبیا قرمز (phaseolus vulgarize l) و لوبیا چشم بلبلی (vigna unguiculata l.) وهمچنین درآزمایش دوم تیمارها شامل 4 نوع کود فسفر دار p1 (زئولیت –en)، p2 (زئولیت – acacen)، p3 (زئولیت – hen )، p4 (کود سوپرفسفات تریپل) و p0 (نمونه کنترل- عدم استفاده از کود)، انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که کاربرد نانو کودهای زئولیت عامل دار شده بشدت باعث کاهش آبشویی نیترات از واحدهای آزمایشی(گلدانها) شدند. با این وجود در بین 3 نوع کود ساخته شده کود نانو زئولیت x3 با 48 درصدکاهش آبشویی نیترات نسبت به کود اوره کمترین آبشویی نیترات را به خود اختصاص داد. باتوجه به نتایج کود زئولیت x3 توانست باعث بهبود ویژگی های رشد، عملکرد اندام هوایی و خصوصیت هـای کیفـی گیاه از جمله کلروفیل، پروتئین دانه، شاخص برداشت، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی در گیاه لوبیا شود. نتایج آزمایش دوم نشان داد که کاربرد کودهای نانو زئولیت عامل دارشده با فسفر باعث بهبود خصوصیات کمی و کیفی گیاه لوبیا شده است. با این وجود در بین 3 نوع کود ساخته شده، کود نانو زئولیت p3 بیشترین تأثیر را در فاکتورهای اندازه گیری شده درگیاه لوبیا را به خود اختصاص داد. حال آنکه در بین ارقام لوبیا، رقم لوبیای قرمز برتری محسوسی نسبت به لوبیای چشم بلبلی از خود نشان داد. به طور کلی کاربرد نانو زئولیت های عامل دار شده نقش مفید و موثری در کاهش آبشویی نیترات و فسفات و بهبود ویژگی های رشد، عملکرد اندام هوایی و خصوصیت هـای کیفـی گیاه لوبیا دارد.