مقایسه سیستم های مغزی – رفتاری و راهبردهای مقابله ای در افراد معتاد با عود و بدون عود

اعتیاد یک بیماری زیستی-روانی-اجتماعی است و امروزه از عمده ترین مسائل نگران کننده ی عرصه بهداشت و درمان می باشد. مطالعات نشان می دهد نقیصه های شخصیتی خاص با مبنای زیستی به همراه نارساکنش وری برخی مناطق مغز قادرند علاوه بر ایجاد یک زمینه ی آسیب پذیر برای بروز اعتیاد، وقوع عود را نیز پیش بینی کنند. پژوهش حاضر به منظور مقایسه و بررسی سیستم های مغزی-رفتاری و راهبردهای مقابله ای در افراد معتاد با عود و بدون عود انجام شد. این مطالعه از انواع تحقیقات کمی است. طرح آن از نوع پس رویدادی و با توجه به ماهیت مقایسه گروهی، از نوع علی-مقایسه ای می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی افراد معتاد شهرستان منوجان تشکیل دادند. نمونه ی مورد پژوهش شامل دو گروه 31 نفری از افراد معتاد با عود و بدون عود بودند. به منظور جمع آوری داده ها از مقیاس شخصیتی گری-ویلسن و سبک های مقابله ای لازاروس و فالکمن استفاده شد. برای مقایسه ی مضامین سیستم های مغزی-رفتاری و راهبردهای مقابله ای در دو گروه از آزمون تی مستقل و یومن ویتنی استفاده شد. به منظور بررسی فرضیه همبسته بودن سیستم های مغزی-رفتاری و راهبردهای مقابله از تحلیل رگرسیون چندگانه بهره گرفتیم. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که در افراد معتاد با سابقه ی عود، فعالیت سیستم فعال ساز رفتاری نسبت به افراد بدون عود بیشتر است. به عبارت دیگر افراد با عود هنگامی که با محرک های پاداش مواجهه می شوند حساسیت به تقویت بیشتری از خود نشان می دهند. در مورد فعالیت سیستم بازداری رفتاری تفاوت معناداری در دو گروه مشاهده نشد. علاوه بر این مشخص شد در افراد معتاد با عود استفاده از سبک مقابله ای گریز-اجتناب بیشتر از افراد بدون عود است و افراد معتادی که پرهیز از مصرف را به مدت طولانی (بیش از 5 سال) حفظ می کنند، سبک های مقابله مسئله مدار را بیشتر به کار می گیرند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که غلبه ی سیستم بازداری رفتاری می تواند سبک های مقابله ای مسئله مدار را پیش بینی کند. با توجه به نتایج پژوهش می توان عنوان کرد که اولاً؛ ویژگی های شخصیتی خاصی به عنوان پیش آیندهای اعتیاد قابل طرح هستند. ثانیاً؛ در بحث پیش گیری و درمان، توجه به این ویژگی و حساسیت ها بسیار سودمند خواهد بود.