بهینه سازی کشت درون شیشه ای گیاه باریجه (.ferula gummosa boiss) و تاثیر پرتو گاما بر روی برخی ویژگی های زیستی آن

باریجه از گیاهان بسیار ارزشمند دارویی-صنعتی بومی ایران میباشد و از اقلام مهم صادراتی ایران محسوب می شود. تکثیر محدود بذور گیاه به علت مونوکارپیک بودن آن و همینطور داشتن دوره طولانی خواب بذر، تولید انبوه این گیاه را با مشکل جدی مواجه کرده است. در این پژوهش ابتدا بذرهای باریجه تحت غلظت های مختلف ژیبرلین(0، 500، 1000، 1500 ppm)، سرمای c?4 (0، 20، 30 و 40 روز) و دزهای مختلف پرتو گاما(0، 50، 100، 150 و 200) (gray)، قرار گرفتند.به علت درصد پایین جوانه زنی بذرهای باریجه در تیمارهای فوق، در مراحل بعدی کار از کشت جنین استفاده شد. محورهای جنینی پس از ضدعفونی سطحی در محیط پایه ms1/2 کشت شدند. گیاهچه های 12 روزه به منظور منبع جداکشت استفاده شدند. جداکشت های مختلف در محیط پایه ms حاوی غلظت های مختلف 2,4d، naa، ba و kin به منظور کالزایی قرار گرفتند. در فاز کالزایی ترکیب هورمونی naa و ba و ریزنمونه ریشه موفقیت بیشتری در تولید کالوس داشتند. به منظور بررسی جنین زایی، کالوس های با منشا ریشه و هیپوکوتیل به محیط کشت پایه ms حاوی غلظت های مختلفی از عناصر ماکرو و میکرو و همچنین تنظیم کننده های رشد 2,4d و ba منتقل شدند. در فاز جنین زایی ترکیب هورمونی 2,4d mg l -15/0 به همراه ba mg l -11 موفق به تولید جنین های سوماتیک گردید. آنالیز بافتی کالوس های جنین زا وجود مراحل مختلف جنینی (کروی، قلبی، اژدری، کوتیلدونی) را در این گیاه ثابت می کند. به منظور بررسی تاثیر دوزهای مختلف پرتو گاما بر روی محتوای تام فنولی و فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه باریجه، کالوس های این گیاه در معرض سطوح مختلفی از پرتو گاما (0، 10، 15، 20 و 25 گری) قرار گرفتند. نتایج حاصل از این بخش نشان می دهند که تولید ترکیبات تام فنولی و همچنین فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه باریجه، تحت سطوح مختلف پرتو گاما تغییر یافته و با افزایش مقدار دوز پرتو، مقدار این ترکیبات نیز افزایش می یابد