شناسایی مولکولی گونه های گیاهی (nepeta mahanensis و nepeta bornmulleri) در استان کرمان و بررسی تنوع ترکیبات ترپنی آن ها

جنس nepeta l. متعلق به تیره lamiaceae دارای گونه های دارویی و اسانس دار ارزشمندی است. اغلب تحقیقات انجام شده روی جنس nepeta مربوط به اثرات و خواص دارویی به ویژه گونه n .cataria می باشد. در این پژوهش به منظور شناسایی مولکولی و مطالعات اولیه فیتوشیمیایی، در خرداد ماه سال ?? برگ و سر شاخه های هوایی گلدار گونه n .mahanensis از منطقه ماهان و n .bornmulleri از منطقه بافت واقع در استان کرمان جمع آوری گردید. به منظور شناسایی مولکولی، پس از استخراج dna ژنومی از نمونه های برگ جمع آوری شده برای هرگونه بخشی از ژن های rbcl و matk کلروپلاستی در واکنش های pcr، با آغازگرهای هترولوگ تکثیر و تعیین توالی شدند. شناسایی گونه ها با توجه به ویژگی های مورفولوژیک و سپس از طریق هم ردیفی توالی قطعه های تکثیرشده با توالی های مشابه مربوط در بانک جهانی ژن(ncbi) انجام گرفت. با آغاز گرهای تصادفی rapd تنوع ژنتیکی و فاصله ژنتیکی این دو گونه مشخص شد. از هر گونه به طور مجزا اسانس گیری شد و اسانس به دست آمده از هر نمونه با روش تقطیر با آب توسط gc/ms تجزیه و شناسایی شد. در هر یک از روغن های اسانسی برگ و گل گونه n .mahanensis ?? ترکیب شناسایی شد. اجزای اصلی اسانس برگ ?و? سینئول با 28/30%، بتا پینن با 17/12% ، نفتالن با 53/11% و آلفا پینن با 88/8% بودند و بخش عمده اسانس گل ?و? سینئول با 52/24%، سیکلوهگزانون با 79/19% ، بتا پینن با 64/7% و آلفا پینن با 85/6% می باشد. در نتیجه در هر دو اندام مورد بررسی?و? سینئول بیشترین درصد اسانس را به خود اختصاص داده است. همچنین اجزای اصلی اسانس گل گونه n. bornmulleri شامل نپتا لاکتون با 47/82? و ?و? سینئول با 36/9? بود. براساس بررسی های انجام شده بین دو گونه جمع آوری شده nepeta اختلاف وجود دارد و این اختلافات در کنار مطالعه صفات مورفولوژی قابل استفاده و نتیجه گیری هستند در عین حال قرار دادن این گیاهان در دو گونه فوق نیازمند مطالعات بیشتر می باشد.