اثر آبگریزی بر شاخص های جریان ترجیحی و پارامترهای انتقال برومید در خاک

خاک آبگریز خاکی است که وقتی قطره ای از آب روی سطح آن قرار گیرد، سریعاً خیس نمی شود. آبگریزی خاک شرایطی است که توسط ترکیبات آلی مومی پیچیده ایجاد می شود. در طی تجزیه مواد آلی این ترکیبات ذرات خاک را پوشانده و خاک به شکل آبگریز در می آید. آبگریزی خاک ها یک ویژگی تأثیرگذار در رشد گیاهان، هیدرولوژی سطحی، زیرسطحی و فرسایش خاک می باشد. گزارش-های گوناگونی بیانگر حضور آبگریزی در خاک های متنوع در انواع مختلفی از آب و هوا می باشند، با این حال مطالعات چندانی در ارتباط با تأثیر آبگریزی بر روی پارامترهای مدل های انتقال املاح و به-خصوص شاخص های جریان ترجیحی در خاک صورت نگرفته است. در تحقیق حاضر دو خاک با بافت های لوم رسی از جنگل و لوم شنی از مرتع تبدیل شده به زراعت دیم در اطراف شهرستان کلیبر استان آذربایجانشرقی نمونه برداری و به صورت مصنوعی با اسید استئاریک در پنج غلظت متفاوت برای حصول پنج درجه مختلف آبگریزی (صفر تا 4) آبگریز شده و اثر آن بر نفوذ آب، شاخص کیفیت فیزیکی خاک و پارامترهای مدل های انتقال برومید (مدل روان - انتشار (cde) و مدل روان - ساکن (mim)) و نیز شاخص های جریان ترجیحی در خاک بررسی گردید. برای نیل به اهداف مذکور بررسی ها در مقیاس آزمایشگاهی در ستون های خاک دست خورده انجام گرفت. درجه یا شدت آبگریزی به روش آزمون زمان نفوذ قطره آب (wdpt) اندازه گیری شد. چگونگی انتقال برومید در خاک آبگریز با استفاده از محلول برومید کلسیم (01/0 مولار) برای بدست آوردن منحنی رخنه برومید در ستون های آزمایشی دست خورده بررسی و در نهایت شاخص های جریان ترجیحی و پارامترهای مدل های انتقال فوق الذکر با استفاده از نرم افزار cxtfit بدست آمد. بررسی وقوع جریان ترجیحی در ستون های خاک از طریق آنالیز تصویری (با عبور دادن محلول رنگی نیگروزین از ستون خاک) با نرم افزار digimizer نیز انجام شد.