بررسی امکان استفاده از لجن فاضلاب یزد به عنوان کود برای کشت گندم و بررسی تأثیر آن بر برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک

تصفیه مقادیر بالای فاضلاب در جامعه امروزی، منجر به تولید مقادیر زیادی لجن خواهد شد. قوانین سخت گیرانه حاکم بر تخلیه فاضلاب به آب ها، افزایش هزینه روش های دفع متناوب و استفاده از کودهای شیمیایی، علاقه به کاربرد لجن فاضلاب شهری و پساب در اراضی کشاورزی را افزایش داده است. استفاده از لجن فاضلاب در کشاورزی باعث بهبود خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک و افزایش عملکرد محصول می شود. با این حال، مدیریت نادرست استفاده مجدد از لجن فاضلاب باعث بروز مشکلات و نگرانی هایی از قبیل افزایش عوامل بیماری زا و فلزات سنگین خواهد شد. در این مطالعه به منظور بررسی امکان استفاده از لجن فاضلاب یزد به عنوان کود برای کشت گندم و بررسی تأثیر آن بر برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل با سه تکرار و سه سطح لجن (صفر، 60 و 120 گرم بر کیلوگرم خاک) بر روی ارقام گندم سیوند و روشن در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه یزد اجرا گردید. آزمایش در طی یک دوره رشد گیاه انجام گرفت. در پایان فصل رشد، خصوصیات مختلف خاک از قبیل ec، ph، وزن مخصوص ظاهری، ماده آلی و غلظت برخی عناصر و همچنین صفات مورفولوژیکی و غلظت عناصر مغذی و فلزات سنگین در گیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمارهای لجن فاضلاب در مقایسه با شاهد باعث افزایش معنی دار صفات مورفولوژیکی ارقام گندم شد. فقط ارتفاع گندم رقم روشن و وزن هزار دانه هر دو رقم در تیمارهای لجن نسبت به شاهد کاهش یافت. همچنین کاربرد لجن فاضلاب در مقایسه با شاهد، به طور معنی داری باعث کاهش ph و وزن مخصوص ظاهری خاک و افزایش سایر پارامترها گردید. اما غلظت فلزات سنگین خاک کمتر از حد مجاز بود. غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم ریشه، اندام هوایی و دانه گیاه در هر دو رقم در تیمارهای لجن به طور معنی داری بیشتر از شاهد بود. غلظت فلزات سنگین در اندام های مختلف گیاه متفاوت بود، اما به طور کلی غلظت فلزات در تیمارهای لجن بیشتر از شاهد بود.