مقایسه تاثیر طبیعت در تصاویر شعری عصر جاهلی با شعر دوره اندلس

چکیده: وصف یکی از پُربسامدترین اغراض شعری در ادبیات عربی است و «طبیعت» در میان این فن شعری از اهمیت والایی برخوردار است؛ چرا که طبیعت دارای تأثیر شگرف بر روح و جان شاعران عرب به ویژه در دوره هایی بوده که انسان، پیوندی ناگسستنی با طبیعت داشته است. طبیعت بیابانی و وحشی سرزمین شبه جزیره در دوره جاهلی و طبیعت بکر و زیبای اسپانیای دوره اسلامی، نمی توانسته تأثیری در جان و جهان اندیشه شاعران این دو دوره نداشته باشد. پایان نامه ی پیش رو، نگاه شاعران این دو دوره را به طبیعت پیرامون خود تحلیل و مقایسه و از این رهگذر به اثر پذیری احتمالی شاعران اندلس در وصف طبیعت، از شاعران دوره جاهلی اشاره می کند. به دلیل دوگانگی طبیعت سرزمین عربستان پیش از اسلام و سرزمین اسپانیای اسلامی و دوگانگی روحیه و باور و فرهنگی مردم این دو دوره، طبیعی است که نگاه آن ها نیز به طبیعت و انتظارشان از پدیده های طبیعی، متفاوت باشد. نگارنده تمام عناصر طبیعی پیرامون شاعران جاهلی و اندلس شامل پدیده های آسمانی و زمینی را از تصاویر شعری شاعران این دو دوره، استخراج کرده و ابتدا نگاه شاعران هر دوره را به آن پدیده، بیان و سپس به مقایسه آن پرداخته است. به نظر می رسد نگاه شاعر یا انسان جاهلی به طبیعت، نگاهی عابدانه و مقدسانه باشد؛ زیرا او به دلیل نیاز به طبیعت، معمولاً پدیده های طبیعی را می پرستد یا دست کم، به آن ها نگاهی مقدس دارد؛ اما شاعر و انسان سرزمین اندلس، نه طبیعت پرست است و نه از آن وحشت یا بدان، رغبتی دارد؛ طبیعت برای او، احیاگر، یاد آور و نماد و سمبل شادی، شاد خواری و دم غنیمت شماری است.