بررسی تأثیر مدیریت آبیاری بارانی با آب شور بر عملکرد و جذب یونها برای ذرت در اقلیم گرم و خشک اهواز

محدودیت کیفی منابع آب و شوری چالش پیش روی توسعه روشهای آبیاری بارانی در مناطق گرم و خشک است. در این پژوهش اثرات تغییر مدیریت آبیاری بارانی و شوری آب آبیاری بر صفت ها گیاه و شاخص کارایی مصرف آب برای ذرت در شرایط اقیلم اهواز بررسی شد. ابتدا سامانه آبیاری بارانی با دو خط آبپاش موازی احداث شد. بهترین فشار و زاویه گردش آبپاش ها برای توزیع یکنواخت آب و ایجاد گرادیان یکنواخت شوری آب برای این سامانه تعیین شد. در این پژوهش اثر چهار تیمار مدیریت آبیاری " سطحی"(s)، "آبیاری بارانی روزانه"(d)، "آبیاری بارانی شبانه(n)" و "آبیاری بارانی روزانه همراه با پس آبیاری با آب شیرین برای شستشوی برگها "(f) در 5 سطح شوری بین شوری s1 تا s5 بر روی عملکرد و اجزاء عملکرد ، شاخص بهره وری آب، شوری خاک و جذب یونها توسط گیاه ذرت مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد اثر مدیریت آبیاری در کشت بهاره، بر شاخص عملکرد، ارتفاع گیاه و بهره وری آب در سطح 1 و 5 درصد معنی دار و اثر متقابل مدیریت آبیاری با شوری بر ارتفاع بوته معنی داری شد. در کشت تابستانه، اثر مدیریت آبیاری بر کلیه شاخص ها و صفت ها در سطح 1 تا 5 درصد اثر معنی دار شد. اما اثر متقابل مدیریت آبیاری و شوری بر هیچ یک از صفت ها و شاخص ها معنی دار نبود. اکثر صفت ها و شاخص های مورد بررسی ذرت برای دو فصل کشت بهاره و تابستان در مدیریت آبیاری s و f نسبت به مدیریت آبیاری d شرایط بهتری داشت. نتایج نشان داد شوری نیمرخ خاک طی دوره رشد، بخصوص در لایه های 30-0 و 30-60 سانتی متریعمق خاک، در تیمارهای مدیریت آبیاری بارانی و بویژه تیمار آبیاری روزانه، بیش از آبیاری سطحی افزایش یافت. مقدار جذب یون سدیم )+ (naو پتاسیم(k+) با افزایش شوری آب آبیاری و با گذشت زمان از ابتدای فصل کشت افزایش یافته، اما نسبت جذب یون پتاسیم به سدیم (k+/na+) روند کاهشی داشت. نتایج آنالیز واریانس نشان داد، اثر مدیریت آبیاری بر جذب یون سدیم )+(na و پتاسیم(k+) و نسبت جذب یون پتاسیم به سدیم (k+/na+) در سطح 1 و 5 درصد معنی دار شد. اثر متقابل مدیریت آبیاری و شوری فقط بر سدیم )+(na معنی دار شد. شاخص سطح برگ تیمارهای مدیریتی f و s بیشتر از سایر تیمارها در سطح شوری متناظر با آنها بود. با افزایش شوری مقدار شاخص سطح برگ روند کاهشی دارد و مدیریت آبیاری روزانه (d)شاخص سطح برگ کمتری نسبت به سایر مدیریت های آبیاری داشت.