شناسایی گونه یا گونه های rathayibacter عامل خوشه صمغی گندم و جو در برخی مناطق ایران و بررسی تنوع مولکولی جدایه ها

چکیده rathtayibacter spp. عامل بیماری خوشه صمغی روی گیاهان مختلف خانواده گندمیان می باشد. از مهم ترین میزبان های این باکتری، که در پاره ای از نقاط خسارت قابل توجهی را تحمل می کنند ، گندم (triticum aestivum) و جو (hordeum vulgare) اند. در سال های 1382-1381 نمونه برداری از مزارع گندم و جو واقع در مناطق مختلف استان های آذربایجان شرقی، فارس، ایلام، اصفهان و خوزستان صورت گرفت. علائم بیماری به صورت نوارهای زرد یا سفید رنگ در طول رگبرگ ها، تراوشات زرد رنگ روی خوشه و چین خوردگی خوشه ها، ریشک ها و محور آن ها مشاهده گردید. جهت جداسازی باکتری های عامل، چند بذر به همراه پوشش بذری دارای علائم در مقداری آب مقطر استریل داخل تشتک های استریل خرد شده و مقداری از عصاره به دست آمده روی محیط آگار غذایی حاوی عصاره مخمر کشت داده شد.پس از 6-4 روز نگه داری پتری ها در دمای c? 28، تک پرگنه های در حال رشد انتخاب و خالص-سازی گردیدند. سی و دو جدایه به دست آمده مورد بررسی های فنوتیپی و نقوش الکتروفورزی پروتئین های سلولی (sds-page) قرار گرفتند. جدایه ها بر اساس خصوصیات فنوتیپی و الگوی پروتئین های سلولی در سه گروه قرار گرفتند. جدایه های گندم به دست آمده از استان خوزستان با جدایه مرجع tritici r. در یک گروه و بقیه آنها به همراه جدایه مرجع r. iranicus در گروه دیگر قرار گرفتند. جدایه های جو گروه مستقلی را تشکیل دادند و با هیچ کدام از جدایه های مرجع هم گروه نشدند. برای تعیین ارتباط ژنتیکی جدایه ها، dna ژنومی استخراج و در واکنش زنجیره ای پلیمراز با روش های eric-pcr، rep-pcr و box-pcr به کار برده شد. محصول تکثیرشده در ژل آگارز الکتروفورز و با اتیدیوم بروماید رنگ آمیزی شد. از ضریب تشابه جاکارد (jaccard) برای تعیین تشابه جدایه ها و از روش upgma و نرم افزار ntsys-pc برای آنالیز خوشه ای استفاده شد. در آنالیز خوشه ای eric-pcr جدایه ها در سطح تشابه70 درصد به 5 گروه، با rep-pcr و box-pcr به 6 گروه و با ترکیب همه آغازگرها به 7 گروه تقسیم شدند. باکتری جدا شده از جو گونه ای متعلق به جنس rathtayibacter. است که از نظر ویژگی های فنوتیپی و ارتباط نسبی ژنتیکی به r. iranicus نزدیک تر بود. کلمات کلیدی: خوشه صمغی، گندم، جو، tritici r.، r. iranicus، rep-pcr