تعیین میزان جذب آب و نیتروژن با مدیریت آبیاری با آب شور در گیاه سورگوم

گسترش استفاده از منابع آب شوردر مناطق گرم و خشک، لزوم تعیین روش مناسب کاربرد این منابع در بخش کشاورزی به منظور دست یابی به امنیت غذایی و کشاورزی پایدار را مشهود می سازد. لذا در این مطالعه، در قالب یک طرح بلوک کامل تصادفی در سطح مزرعه، تأثیر چهار شیوه آبیاری با آب شور شامل فاروی ثابت با آب شیرین (ff) و شور (ss)، فاروی یک در میان ثابت با آب شور و شیرین (ffs) و فاروی یک درمیان متغیر با آب شور و شیرین (afs) بر میزان شاخصه های رشد، عملکرد، جذب آب و عناصر غذایی مهم شامل نیتروژن، پتاسیم و فسفر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد اعمال تیمار asf باعث بهبود شاخصه های رشد همچون شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه، سرعت نسبی رشد، سرعت جذب خالص، دوام سطح برگ و نسبت وزن برگ شد. در حالیکه اعمال تیمارهای ffs و ss باعث کاهش معنی داری در میزان این شاخص ها در مقایسه با تیمار شاهد شد. مجموع آب جذب شده در کل فصل کشت در تیمار شاهد برابر با 901/2 میلی متر بوده و مقدار آن در تیمارهای afs، ffs، ss در حد معنی داری و به میزان 6/3، 9/9 و 12/3 درصد کمتر از تیمارشاهد بود. علی رغم کاهش معنی دار در میزان بیوماس کل در تیمارهای ffs (kg/ha 6/34) و ss (kg/ha 5/17) در مقایسه با تیمارشاهد (kg/ha 7/89)، حفظ بیوماس کل در حد مطلوب در تیمار afs (kg/ha 7/7) باعث 13/2 و 33/8 درصد افزایش کارایی مصرف آب در این تیمار در مقایسه با تیمارهای ffs و ss شد. همچنین جذب مطلوب رطوبت و عدم کاهش معنی دار در میزان شاخص سطح برگ در تیمار afs باعث افزایش جذب عناصر غذایی و کارایی مصرف کود در مقایسه با تیمارهای ffs و ss شد مجموع کل نیتروژن و فسفر جذب شده در تیمار afs به ترتیب، 150/3، 129/6 و 21/4 کیلوگرم در هکتار بوده و با مقادیر متناظر آن در تیمار شاهد ( نیتروژن kg/ha160/9، پتاسیم kg/ha 134/8و فسفر kg/ha 21/4) اختلاف معنی دار نداشت. لذا استعمال شیوه فاروی یک در میان متغیر در منطقه ی مطالعاتی ضمن کاهش 134/8 درصد در آب موردنیاز مصرفی در کل فصل رشد و تأمین 50 درصد از آن از منابع آب شور و کاهش شدت کود مورد نیاز، می تواند زمینه حفظ منافع اقتصادی در کشاورزی آبی در منطقه را فراهم آورد.