نقش سفیران در روابط بین صفویان و عثمانیان(907 - 1038 ه.ق)

در بیان دولت های ایرانی حکومت صفویان نقطه عطفی در برقراری روابط با دول خارجی محسوب می شود. حجم روابط این دولت ایرانی با اروپائیان و سایر قلمروهای مجاور در منابع تاریخی به فراوانی گزارش شده است. یکی از دولت هایی که با صفویان ارتباط گسترده ای فراهم آورده بود، دولت عثمانی به عنوان مهم ترین دولت مذهب اهل تسنن بود. مسئله ی اصلی این پژوهش بررسی چگونگی نقش سفیران در پیوند و برقراری مناسبات با دولت عثمانی، مسائل میان دولت های عثمانی و صفوی، چگونگی انتخاب سفیران، نقش سفیران در تحکیم و یا گسترش اختلافات میان دو دولت از موضوعاتی است که موردبررسی قرار می گیرد. در این زمان گاهی تنش های سیاسی و درگیری های نظامی تند و خونین میان دو کشور جریان داشت و گاهی روابط، بسیار حسنه و در فضای سیاسی آرام صورت می گرفت و لذا اعزام سفرا با نامه های محبت آمیز و تحف و هدایای نفیس همراه بود. در این دوره سفرای اعزامی صفوی به درگاه عثمانی درواقع نماینده ی پادشاهان خود محسوب می شدند که باید در طی مأموریت خود مقاصد آنان را برآورده می ساختند و طبق نظر پادشاه خود، سفارتشان را انجام می دادند. سفرا به دلایلی همچون اختلافات مذهبی، چندان مورد استقبال قرار نمی گرفتند و در بسیاری موارد مصونیت های مخصوص سفرا که موردقبول دولت ها قرار داشت نادیده گرفته می شد و آنان را به حبس یا قتل محکوم می کردند که همین عوامل موجب می شد جز تعداد معدودی از سفرا بقیه نقشی موثر و درخور توجه نداشته باشند. به طوری که وظیفه ی سفرا در سفارتشان در آن دوران بیشتر بردن نامه ی پادشاه خود، تبریک جلوس و تسلیت مرگ پادشاهان کشور مقصد، تشیید دوستی و رفع اختلافات بود.