اثرات کاربرد برگی بُر و پوترسین بر تشکیل میوه درختان زیتون

زیتون یکی از مهم ترین میوه هادر ایران وجهان می باشد. امروزه با توجه به گسترش کشت و مصرف آن در کشور و اهمیت عملکرد و کیفیت مطلوب برای مصارف کنسروی و استحصال روغن، مطالعه افزایش عملکرد و بهبود تشکیل میوه این گیاه ضروری است. یکی از مهم ترین مشکلات کشت زیتون عملکرد ضعیف آن به دلیل ریزش گل ها ومیوه هاست. ریزش گل های زیتون پس از باروری می تواند تحت تاثیر این باشد که مادگی قابلیت رسیدن به سایز نهایی را ندارد یا براثر رقابت بر سر موادغذایی بین میوه های در حال رشد یا بین میوه ها و سایر مناطق رشدی باشد. کاربرد بُر، تشکیل میوه و عملکرد در برخی میوه ها و محصولات خشکباری افزایش داد. کاربرد برگی بُر در درختانی که علائم رشدی ناشی ازکمبود بُر نداشتند موثر بود. این به دلیل نیاز اساسی به بُر در فرآیندهای زایشی می باشد. پلی آمین ها، ترکیبات طبیعی که در فرآیندهای مختلف رشد ونموی و در تمام سلول ها حضور دارند. پلی آمین ها پیری را در برخی بافت ها براساس رابطه آنتاگونیستی با اتیلن، کاهش می دهند. پوترسین یکی از رایج ترین پلی آمین هاست و در تمام سلول های گیاهی وجود دارد و موجب تسهیل نفوذ دانه گرده، تاخیر پیری تخمک و همچنین موجب افزایش تشکیل میوه می شود. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی اثرات کاربرد برگی بُر وپوترسین بر جوانه زنی دانه گرده، تشکیل میوه، عملکرد و کیفیت میوه زیتون بوده است. این پژوهش بر روی دو رقم زیتون والانولیا و شنگه به صورت فاکتوریل برپایه بلوک های کامل تصادفی شامل 5 تیمار و 3 تکرار در سال های 1392 و 1393 به منظور بررسی تاثیر ترکیبات شیمیایی مختلف بر تشکیل میوه، شات بری و درک اثرات این ترکیبات بر جنسیت گل ها، فاکتورهای کمی و کیفی میوه، غلظت عناصر معدنی در برگ، جوانه زنی دانه گرده، میزان روغن و عملکرد انجام شد. تیمارها شامل اسیدبوریک (2000و 4000 میلی گرم بر لیتر) و پوترسین (5/0 و 0/1 میلی مولار) بودند. نتایج طی دو سال متوالی نشان داد کاربرد ترکیبات شیمیایی میزان تشکیل میوه اولیه، ثانویه و نهایی را به طور معنی داری نسبت به شاهد افزایش دادند. کلیه ترکیبات شیمیایی درصد شات بری را نسبت به شاهد کاهش داده و موثرترین آن ها غلظت 1 میلی-مولار پوترسین بود. بیشترین درصد جوانه زنی دانه های گرده در غلظت های 4000میلی گرم بر لیتر بُر و 0/1 میلی مولار پوترسین مشاهده شد. در بین فاکتورهای کمی میوه شامل ، قطر، وزن، حجم و نسبت های طول به قطر، وزن گوشت به هسته و وزن گوشت به وزن میوه و وزن خشک میوه در سال 92 بین ارقام معنی دار بود و در سال 93 فقط قطر و وزن میوه و همچنین نسبت طول به قطر و وزن خشک میوه در ارقام معنی دار بودند. جنسیت گل ها در ارقام متفاوت بود و در سال 93 گل های کامل و نر تحت تاثیر غلظت 0/1 میلی مولار پوترسین، نسبت به شاهد معنی دار گشتند. کاربرد ترکیبات شیمیایی تغییر معنی داری در غلظت بُر برگ ها نداشت اما پوترسین در غلضت 5/0 میلی مولار بیشترین افزایش معنی داری در میزان نیتروژن برگ نسبت به شاهد را نشان داد. تولید روغن در مرحله سبز تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت اما در مرحله سیاه غلظت های 4000 میلی گرم بر لیتر بُر و 1 میلی مولار پوترسین بیشترین افزایش معنی داری را از خود نشان داد. درختان زیتون تحت تیمار 1 میلی مولار پوترسین بیشترین عملکرد را دارا بود. به طور کلی موثرترین تیمار در کلیه صفات ذکر شده مربوط به کاربرد پوترسین 1 میلی مولار و از لحاظ سایر صفات بین دو رقم والانولیا برتر بود.