مطالعه پارامتر های فیزیوگرافی با هدف بررسی فرسایش پذیری حوزه آبریز شیرین آب در محیط gis و ارائه راهکارهای مناسب

چکیده فیزیوگرافی در حقیقت مطالعه خصوصیات فیزیکی و وضعیت مورفولوژی آبخیز یک حوزه است که اثر تعیین کننده ای بر خصوصیات هیدرولوژی و رژیم آبی آن دارد. آگاهی به خصوصیات فیزیوگرافی یک حوضه با داشتن اطلاعاتی از شرایط آب و هوایی منطقه می تواند تصویر نسبتا دقیقی از از کارکرد کمی و کیفی سیستم هیدرولیک آن حوضه بدست دهد. خصوصیات فیزیوگرافی حوزه ها نه فقط بطور مستقیم بر رژیم هیدرولیک آنها و از جمله میزان تولید آبی سالانه حجم سیلابها شدت فرسایش خاک و میزان رسوب تولیدی اثر می گذارد بلکه بطور غیر مستقیم و نیز با اثر بر آب و هوا و وضعیت اکولوژی و پوشش گیاهی به میزان زیادی رژیم آبی حوضه آبخیز را تحت تاثیر خود قرار می دهد. این مطالعه به منظور شناسایی خشوشیات فیزیکی مناطق بالادست حوضه رودخانه شیرین آب جهت مطالعات هیدرولوژی و با استفاده از قابلستهای سیستم اطلاعات جغرافیایی و سپس با داشتن این مشخصات و مشخصات پوشش گیاهی و جنس خاک منطقه مناطق فرسایش پذیر در حوضه مذکور با تحلیل مکانی بدست آمده و در نهایت راهکارهای لازم جهت جلوگیری از فرسایش ارائه می کردد. شرایط فیزیکی حوزه آبخیز روی ضریب رواناب و خصوصیات سیلابها و بیلان آبی حوزه تاثیر فراوانی دارد.عوامل متعددی از خصوصیات فیزیکی حوزه در مطالعات مختلف مورد بررسی قرار می گیرد که مهمترین آنها عبارتند از: مساحت و محیط حوزه- شکل حوزه- تراکم آبراهه- شیب متوسط- طول آبراهه اصلی و... این پارامترها با استفاده از نقشه های توپوگرافی 1:25000سازمان نقشه برداری - انجام عملیات میدانی و استفاده از عکیهای هوایی و با استفاده از قابلیتهای سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) در نرم افزارهای ilwis و arcview محاسبه می گردد. یکی از اهداف مهم آبخیزداری جلوگیری از فرسایش خاک و کنترل فرسایش می باشد. به همین دلیل مطالعات فرسایش از اهمیت ویژه ای در مدیریت منابع آب و خاک برخوردار است. بطور کلی فرسایش به فرایندی گفته می شود که طی آن ذرات خاک از بستر اصلی خود جدا شده و به کمک یک عامل انتقال دهنده به مکانی دیگر حمل می شود. این عوامل شامل: آب- باد-نیروی ثقل- یخچال و... می باشد. هر چند پدیده فرسایش طبیعی بوده و جلوگیری از آن امکان پذیر نیست. ولی کاهش سرعت یا شدت آن امری ممکن است. البته این امر زمانی ممکن می گردد که تمامی فرایندهای فنی فرسایش به خوبی شناخته شوند و از این طریق می توان با ارائه راهکارهای مناسب موجبات کاهش سرعت یا شدت فرسایش را فراهم نمود.