بررسی نفوذ اندیشه های کلامی شیعی در شعر دوره صفویه با روش تحلیل گفتمان

تحلیل گران گفتمان ، با برجسته ساختن نقش زبان در تکوین اندیشه ها، اصالت را به گفتمان می دهند و از آنجا که زبان نقشی محوری در متون ادبی ایفا می کند، در پژوهش حاضر از نظری? «گفتمان»_ بر اساس نظریات لاکلو و موف_ جهت بررسی نقش زبان و سخن پردازی در دوره صفویه و تأثیرات آن بر شعر این دوره به عنوان مهم ترین دوره در تاریخ تشیع استفاده کرده ایم. اما از آنجا که تأثیرات زبان و باورها دوجانبه است، در ادامه بررسی های انجام شده، به تأثیرپذیری باورها و عقاید شیعه از شعر دوره صفویه نیز اشاره کرده ایم. گفتمان کلام تشیع دوره صفویه با تمرکز بر دال مرکزی «امامت» به مقابله با گفتمان اهل سنت می پردازد و این گفتمان اغلب با دال های «شاه»، «ولی»، «شفیع» در شعر شاعران مفصل بندی شده است. شاعران به عنوان بخشی از کنشگران گفتمان تشیع با راهکارهایی چون اعتباربخشی از طریق تأکید بر علم، عدالت، مظلومیت، نسبت ائمه با پیامبر و ... و نیز از طریق برجسته سازی گفتمان خودی و حاشیه رانی گفتمان غیر به ترویج این گفتمان می پردازند.