تأثیر پذیری کتاب انیس الناس از فرهنگ و ادب عربی و بازشناسی منابع آن

«انیس الناس» از کتاب های اخلاقی- تربیتی قرن نهم هجری، تألیف نویسنده ای گم نام به نام «شجاع» است. وی این کتاب را به تقلید از قابوس نامه، برای ممدوح خود «ابراهیم سلطان» در بیست فصل نگاشته است. انیس الناس آمیخته ای از فرهنگ اسلامی، عربی و ایرانی است و از کتاب های تربیتی پیشین، همچون قابوس نامه، اخلاق ناصری و گلستان سعدی تأثیر بسیار پذیرفته است. آیات قرآن کریم، احادیث نبوی و علوی زینت بخش این کتاب است. شجاع، از اشعار شاعران پیشین، همچون سعدی، مولوی، نظامی، ابن یمین، عطار، حافظ و امثال آنها، استفاده بسیار کرده است. همچنین، دربرگیرند? داستان‏ها و سخنان حکیمان? بسیاری است که منبع بسیاری از آنها عربی و برخی نیز منقول از ایرانیان باستان می باشد، از آن جا که «شجاع» جز معدود مواردی به گویند? احادیث، عبارات و اشعار اشاره نکرده است، در این پژوهش علاوه بر نشان دادن منابعی که «شجاع» از شیوه و سبک آن ها استفاده کرده، سرچشمه حکایات، سخنان حکیمانه، اشعار و امثال موجود در این کتاب را در منابع عربی و فارسی نشان داده ایم.