بررسی کارآیی و بهره وری صنایع بیشتر از 10 کارکن ایران با استفاده از روش های پارامتریک و غیرپارامتریک

بهره وری و بهبود کارایی، به دلیل محدود بودن عوامل تولید، مهمترین و کم هزینه ترین منبع تأمین رشد اقتصادی است. گام نخست برای انجام بهبود کارایی و بهره وری، اندازه گیری دقیق این شاخصهاست. برای سیاست گذاریهای دقیق و برنامه ریزی های کاربردی، نیاز به محاسبه ی این شاخص ها به تفکیک برای زیرگروههای صنعتی همواره مورد توجه بوده است؛ چرا که با مقایسه ی زیرگروههای صنعتی، میتوان نقاط قوت و ضعف هر یک از بخشهای صنعتی را شناسایی نموده و برای سیاستگذاری های آتی برای هر یک از صنایع، از صنعت های کارا یاری جست. در این مطالعه، اندازه گیری کارایی و بهره وری جزئی تمامی صنایع ایران «کدهای دو رقمیisic » در بازه ی زمانی90-1376 برای کارگاههای بیش از ده نفر کارکن، بر اساس آخرین اطلاعات موجود از مرکز آمار ایران انجام میشود. کارایی فنی صنایع، با دو روش ناپارامتریک «تحلیل پوششی داده ها»(dea) و پارامتریک اقتصادسنجی «تحلیل مرز تصادفی»(sfa) اندازه گیری شده است. رویکردهای مورد استفاده در روش dea، مدلهایbcc و ccr خروجی محور بوده و برای برازش تابع مرز تصادفی نیز از تابع کاب داگلاس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که میانگین کارایی فنی برای بخش صنعت با استفاده از روش dea با رویکرد خروجی محور bcc و ccr به ترتیب برابر با 0.66 و 0.51 بوده و با استفاده از روش sfa نیز برابر با0.36 میباشد. بر این اساس، فرضیه ی تحقیق، مبنی بر وجود تفاوت معنادار در مقادیر اندازه گیری شده با دو روش مذکور، پذیرفته میشود. از طرف دیگر، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل بهره وری های جزئی عوامل تولید، نشانگر این است که بین بهره وری جزئی انرژی و سرمایه گذاری در طی سالهای پژوهش، به علت جانشینی بین دو نهاده انرژی و سرمایه گذاری، رابطه ی عکس برقرار است. همچنین نتایج تحقیق، پایین بودن میانگین کارایی و نوسان آن را در طی بازه ی پژوهش نشان میدهد. آزمون برابری لون واریانس نیز نشان میدهد که با وجود بالا بودن واریانس کارایی در طول سالها، همسانی واریانس در کارایی سالها وجود داشته و این امر، نشانگر یکنواختی سیاستها در طی بازه ی پژوهش است.