ارزیابی ارتباط بهره وری و عملکرد سازمانی در موضوعات زیست محیطی، مسئولیت اجتماعی و منافع مالی و اقتصادی (مطالعه موردی یک شرکت خودروسازی)

در کلیه سازمان¬ها سه شاخص اصلی نشان دهنده عملکرد فرایندها است که عبارتند از، کارایی، اثر بخشی و بهره‏وری. ارتباط بین این سه شاخص همواره مورد توجه سازمانها و شرکتها بوده است و ارتباط بین این سه شاخص انکارناپذیر است، که اثر مستقیم بر روی یکدیگر می¬گذارند. بهره‏وری تاثیر خود را از طریق نیروی انسانی بر روی عملکرد مالی و غیرمالی (عملیاتی) می¬گذارد و از طرفی هم در صورتی که بتوانیم عملکردهای شرکت را در دو دسته مالی و غیرمالی (عملیاتی که شامل مسئولیت اجتماعی، زیست محیطی و منافع مالی و اقتصادی می¬شود) داشته باشیم، در آن صورت به راحتی می‏توانیم، دستاوردهای مالی را در تقابل با فعالیت‏های عملیاتی و میزان منابع مورد نیاز برای صرف در این فعالیتها تطابق دهیم. از مطالعه مقالات و تحقیقات گذشته می¬توان نتیجه گرفت که بررسی شاخص¬های عملکردی از بعد محورهای زیست محیطی و مسئولیت اجتماعی کمتر مورد توجه بوده است که این موضوع با ظهور استانداردهای مربوطه قابل تامل می¬باشد. بهره¬وری و شاخص¬های مرتبط با آن برای سازمان¬ها به خاطر تاثیر گذاری مستقیم بر عملکرد و کارایی سازمان بسیار اهمیت دارد. امروزه شرکت¬ها و سازمان¬ها به بحث مسئولیت اجتماعی، زیست محیطی و منافع مالی و اقتصادی و استانداردهای مطرح در این حوزه¬ها برای بدست آوردن مزیت¬های رقابتی اهمیت فراوانی قائل هستند. در این حوزه¬ها استانداردهای iso 26000، iso 14001 ، iso 10014مطرح می¬باشد. در این تحقیق در ابتدا به بررسی هریک از مفاهیم بهره¬وری و عملکردهای سازمانی(مسئولیت اجتماعی، زیست محیطی و منافع مالی و اقتصادی)به طور جداگانه پرداخته شده است، سپس ابعاد و معیارهای هریک از آنها شناسایی و استخراج شده است. بر این اساس، برای موضوع بهره¬وری در 5 بعد و برای این ابعاد 20 شاخص و برای مسئولیت اجتماعی در 9 بعد و برای این ابعاد 38 شاخص و برای زیست محیطی در 9 بعد و برای این ابعاد 13 شاخص و برای منافع مالی و اقتصادی در 2 بعد و برای این ابعاد 16 شاخص از مقالات و کتب استخراج شده است. این تحقیق به دو روش مطالعه توصیفی و اکتشافی انجام شده است. در مطالعه توصیفی به استخراج شاخص¬ها و مفاهیم تاثیر گذار بر دو موضوع بهره¬وری و عملکرد سازمانی در سه حوزه مطرح شده، به صورت جداگانه پرداخته شده است و مطالعه اکتشافی به بیان ارتباط بین مفاهیم و شاخص¬های مطرح شده در حوزه بهره¬وری و عملکرد سازمانی در سه حوزه مطرح شده، که بر گرفته از مرور ادبیات می¬باشد و با توجه به مفاهیم و موضوعات مطرح شده پرسشنامه¬هایی برای پیداکردن ارتباط معنادار بین موضوع بهره¬وری با مسئولیت اجتماعی، زیست محیطی و منافع مالی و اقتصادی تدوین شده است، که در شرکت خودرو سازی پارس خودرو توزیع و نتایج آن جمع آوری شد که در پرسشنامه سری اول بررسی ارتباط از طریق یکسری فرضیه¬هایی که از قبل در خصوص ارتباط بین متغیرهای بهره¬وری و متغیر¬های عملکردی، تعریف شده بودند و با استفاده از آزمون t در سطح 0.05= ? (تجزیه و تحلیل داده¬ها با نرم افزار minitab صورت گرفته است)ما توانستیم شاخص¬های مرتبط را استخراج و از بین آن¬ها هم شاخص¬هایی که ارتباط قوی¬تر دارند در حوزه¬های مختلف مشخص شدند و در پرسشنامه سری دوم بررسی ارتباط به صورت مستقل و جداگانه شاخص¬ها و متغیرها مورد پرسش قرار گرفتند، که این کار هم با استفاده از محاسبه ضریب همبستگی پیرسون صورت پذیرفته است. (تجزیه و تحلیل داده¬ها با نرم افزار minitab صورت گرفته است)و در آخر توانستیم خروجی¬¬های تجزیه و تحلیل دو سری پرسشنامه را باهم مقایسه و بگوییم در کدام قسمت¬ها بهره¬وری با موضوعات عملکردی مرتبط و میزان آن ارتباط چگونه است و برای شرکت پارس خودرو اقداماتی جهت بهبود در موضوعات مطرح شده بیان شده است تا با این اقدامات بتواند عملکرد و بهره¬وری خود را بهبود ببخشد. به طور مثال در حوزه عوامل داخلی– عوامل نرم در حوزه بهره¬وری متوسط و ضعیف می¬باشد، می¬توان با تعریف یکسری اقدامات در خصوص مسئولیت اجتماعی در قبال کارکنان که شامل موارد: توجه و سرمایه گذاری بیشتر به آموزش کارکنان در حوزه های مهارتی و رفتاری، تعیین پاداش و تسهیلات رفاهی مطلوب و متناسب با عملکرد کارکنان، توسعه شغلی و امکان ارتقا در تمامی سطوح سازمانی، برابری و عدالت شغلی در تمامی سطوح سازمانی، مشارکت دادن کارکنان در تصمیم گیری ها، ایجاد محیطی با نشاط، تمیز و ایمن برای کارکنان، بهره وری در آن قسمت را بهبود و بتابع آن هم عملکرد در این حوزه مسئولیت اجتماعی افزایش خواهد یافت.