تخصیص بهینه فضای کتاب خانه به انواع کتاب، با استفاده از الگوریتم های استعماری، فاخته و زنبور

مکان قرارگیری کتاب ها و فواصل بین کتاب های مرتبط باهم می تواند در راحتی دسترسی به کتاب های مختلف در فضای کتابخانه¬های بزرگ تأثیرگذار باشد. در چیدمان بهینه¬ی کتاب ها بایستی کتاب ها طوری در قفسه های کتاب خانه چیده شوند که با توجه به شباهت موضوعی کتاب¬ها و فاصله¬ی قفسه¬ی کتاب¬ها از هم، حرکت کلیه¬ی مراجعین در مجموعه¬ی کتابخانه کمینه شود و محدودیت های مربوط به تعداد هر نوع کتاب و حجم قفسه¬ها لحاظ گردد. با این تعریف مسئله چیدمان کتاب یک موضوع بهینه سازی مکانی با فضای جستجوی وسیع است. موضوع این تحقیق حل مسئله با استفاده از الگوریتم¬های بهینه سازی رقابت استعماری، فاخته و زنبور است. در اجرای مراحل پایان¬نامه با ترکیب مفاهیم و بخش¬هایی از دو الگوریتم فاخته و زنبور الگوریتم جدیدی توسعه یافت که با آن ها قابل مقایسه بوده و دارای برتری¬هایی نسبت به آن ها است. این مسئله با الگوریتم پیشنهادی (تلفیق زنبور و فاخته) نیز حل شده است. داده های که در اینجا مورد استفاده قرارگرفته مربوط به یک کتابخانه¬ی فرضی با ابعاد ?? متر در ?? متر است که شامل ?? قفسه با ابعاد مساوی است و ظرفیت هر قفسه ??? کتاب است. مختصات قفسه ها در یک سیستم محلی اندازه گیری شده است. از طرفی تعداد کتاب های موجود در کتابخانه برابر ????? است. کتاب ها از لحاظ موضوع به?? نوع تقسیم شده اند. الگوریتم استعماری، فاخته، زنبور و الگوریتم پیشنهادی برای این مسئله ??? بار اجرا شده اند. در مقایسه الگوریتم¬ها دیده می¬شود که تعداد تکرار¬های مورد نیاز برای همگرایی الگوریتم¬های استعماری، فاخته، زنبور و الگوریتم پیشنهادی به ترتیب برابر با ???، ??، ?? و ? هستند. در ??? بار اجرای الگوریتم¬های استعماری، فاخته، زنبور و الگوریتم پیشنهادی، به ترتیب ???، ???، ??? و ??? بار به جواب بهینه رسیده¬اند. برای واقعی¬تر شدن مسئله می¬توان اهداف و پارامترهای دیگری مانند نویسندگان، سه بعدی کردن مسئله و... را به مسئله اضافه کرد. در حل مسئله می¬توان از الگوریتم¬های جدیدی که قابلیت¬های بیشتری دارند استفاده نمود. همچنین می¬توان نحوه¬ی چیدن قفسه¬ها را نیز بهینه کرد.