مقایسه ی دروس مرجع در برنامه های آموزشی کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی با مهارت های مورد نیاز کتابداران مرجع از نظر استادان، دانشجویان، و کتابداران شاغل به منظور ارائه ی راهکارهایی برای آموزش مرجع

هدف از انجام این پژوهش، بررسی و مقایسه¬ی محتوای دروس مرجع برنامه آموزشی رشته¬ی علم اطلاعات و دانش-شناسی با مهارت¬های مورد نیاز کتابداران مرجع از نظر استادان، دانشجویان و کتابداران شاغل است که این مهارت¬ها در قالب هفت محور: آشنایی با مبانی نظری مرجع، آگاهی کتابدار مرجع از منابع مرجع، آگاهی کتابدار مرجع از مسئولیت¬های خود، آگاهی کتابدار مرجع از خدمات مرجع، اطلاعاتی و الکترونیکی، آینده¬ی مرجع و کتابدار مرجع، آگاهی کتابدار مرجع از میز مرجع دیجیتال، آشنایی کتابدار مرجع با نقش آموزشی کتابدار مرجع ارزیابی شده¬اند. این پژوهش به دو روش پیمایشی و تحلیل محتوا انجام شده است. ابزار پژوهش دو پرسشنامه¬¬ی محقق¬ساخته است که روایی پرسشنامه¬ها از طریق روایی محتوایی (صوری) و پایایی آن¬ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شد. جامعه¬ی آماری این پژوهش کلیه استادان، دانشجویان سال آخر کارشناسی و کارشناسی ارشد و کتابداران شاغل مربوط به سه دانشگاه شهید چمران، فردوسی و تهران می¬باشند. تعداد استادان سه دانشگاه 22 نفر، تعداد دانشجویان 146 نفر و تعداد کتابداران شاغل 151 نفر محاسبه شد. این تعداد به حد نصاب نمونه¬گیری نرسید و پرسشنامه بین همه¬ی اعضا توزیع گردید که تعداد 19 پرسشنامه (نرخ پاسخ 86%) از استادان، 104 پرسشنامه (نرخ پاسخ 5/71%) از دانشجویان و تعداد 107 پرسشنامه (نرخ پاسخ 71%) از کتابداران دریافت گردید. برای تحلیل داده¬ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی ، میانگین و انحراف استاندارد) و برای تعیین معنی¬داری تفاوت¬ها از آمار استنباطی (تحلیل واریانس یک¬راهه و چندراهه) استفاده شد. یافته¬های حاصل از تحلیل واریانس نشان داد که بین مهارت¬های مورد نیاز کتابدار مرجع از دیدگاه استادان، دانشجویان، و میزان پوشش این مهارت¬ها در محتوای دروس مرجع تفاوت معنی-داری وجود دارد. همچنین یافته¬ها نشان داد، محتوای دروسی که برای آموزش مهارت¬ها به کتابداران مرجع مورد استفاده قرار می¬گیرند از لحاظ هفت محور پژوهش دارای ضعف و کاستی است که بیشترین ضعف شامل محور مبانی نظری مرجع، میز مرجع دیجیتال، نقش آموزشی کتابدار مرجع و آینده¬ی مرجع می¬شود. در آخر نیز پیشنهادهایی برای بالا بردن کیفیت آموزش مرجع داده شده است.