تخمین نرخ فرسایش در مئاندرهای رودخانه کارون در بازه اهواز تا دارخوین با استفاده از نتایج مدل mike11 و معادلات تجربی

رودخانه کارون دردشت خوزستان به شکل پیچان رود است که به همین دلیل عمده فرسایش های آن در قوس خارجی پیچان رودها اتفاق می افتد و در اثر این اتفاق علاوه بر تغییرات مرفولوژی رودخانه باعث از بین رفتن اراضی حاصلخیز ، تخریب باغات و روستاها و از همه مهمتر درخطر گرفتن ابنیه مجاور از قبیل پل ها و جاده ها می شود. با توجه به تعداد زیاد قوس های رودخانه و درخواست های مکرر از کشاورزان و ذینفعان برای اجرای روش های کنترل ساحل و به دلیل محدودیت های اعتباری امکان اجرای کارهای کنترل فرسایش تنها در محدود قوس هائی امکان پذیر است. از این رو اولویت بندی قوس های در حال فرسایش بر اساس شاخص هائی باید انجام شود که یکی از این شاخص ها نرخ فرسایش سالیانه هر قوس می باشد. در این تحقیق این شاخص در تعداد 29 قوس واقع در جنوب اهواز به کمک مدل تحلیل انجام شده است. اطلاعات هیدرولیکی این مدل تحلیل از جمله تنش برشی به کمک مدل عددی mike11 و برای دبی سیلاب دوساله، معادل دبی غالب، بدست آمد. از این رو ابتدا خصوصیات هندسی رودخانه در محدوده مورد نظر شامل پلان رودخانه و مقاطع هندسی رودخانه تهیه شد. اطلاعات هیدرولوژی رودخانه، هیدروگراف سیل دو ساله، در محل ایستگاه اهواز بعنوان مرز بالادست داده های تغییرات زمانی سطح آب در در رودخانه حفار و بهمنشیر، هر دو جذر و مدی، بعنوان مرز پائین دست تهیه و مدل به کمک داده های ایستگاه آبسنجی دارخوین، در محدوده بین مرزهای بالا دست و پائین دست، کالیبره شد. سپس مدل mike11با دبی سیل دوساله اجرا و شرایط هیدرولیکی شامل سرعت و تنش و عمق آب در محدوده قوس های مورد نظر استخراج گردید. آنگاه به کمک یک مدل تحلیلی ژئوتکنیکی و رابطه بار بستر اینشتین براون نرخ فرسایش سالیانه سواحل در محل هر قوس محاسبه گردید. نتایج این بخش نشان داد که به طور میانگین سواحل قوس ها در هرسال به میزان 1/65 متر در اثر فرسایش جابجا می شوند. همچنین میزان نرخ فرسایش در تعدادی از قوس ها به کمک مقایسه ی نقشه های موجود در بازه زمانی ده ساله نیزمحاسبه گردی که میزان جابه جایی به طور میانگین در طول یک سال برابر با 1/71 متر بدست آمد.