سنتز و مطالعه طیفی، ساختاری و محاسباتی مشتقات جدید فسفرآمید بر پایه ترکیبات هیدرازیدی و هتروسیکل آروماتیک و بررسی شیمی کوئوردیناسیونی آنها

در این پژوهش، 22 ترکیب جدید فسفر هیدرازید با استفاده از متیل کربازات (7-1)، ترشیوبوتیل کربازات (12-8)، 4-پیریدین¬کربوکسیلیک اسید هیدرازید (16-13)، دی¬متیل¬هیدرازین (20-17) و آمینو¬مورفولین (22 و 21) سنتز و شناسایی شدند. در ترکیبات 15-13، حذف پروتون ? و نوآرایی منجر به تشکیل اسپیرو-بی¬سیکلوفسفوران با اتم فسفر پنچ کوئوردینــــه می¬شود. فســفر هیدازیـــدها با گـــروه عاملی -ponhn- مقادیر بالایی برای 2jpnh نشان می¬دهند (hz 1/41-6/20). از محاسبات مکانیک کوانتوم به جهت یافتن عوامل موثر بر ثابت جفت¬شدگی اسپین-اسپین در این ترکیبات استفاده شد. همچنین ساختار بلوری ترکیبات 1، 3 و 7 با پرتو ایکس مورد شناسایی قرار گرفت. 7 ترکیب فسفرآمیدی بر پایه 3-آمینو-5-متیل ایزوکسازول (29-23) سنتز و با اسپکتروسکوپی ir و 1h, 13c, 31p nmr شناسایی شدند. مطالعه ساختار بلوری ترکیب 25، حضور دو مولکول مستقل تقارنی (کنفورمر) را در شبکه بلوری این ترکیب نشان می¬دهد. ویژگی¬های الکترونی پیوندهای هیدروژنی بین دو کنفورمر با آنالیزهای nbo و qtaim بررسی شد. ساختار دو کمپلکس جدید با فرمول ln(24)2(no3)3(c2h5oh) که (31) eu، (30) ln = ce با بلورنگاری پرتو ایکس مطالعه شد (هر یک دارای دو کنفورمرند). ماهیت الکتروستاتیک برهم¬کنش ln–l با آنالیز qtaim تعیین گردید. کمپلکس¬های 32 و 33 از واکنش sncl2(ch3)2 و zn(no3)2.6h2o به ترتیب با مشتقات ایزونیکوتینیل و نیکوتینیل فسفرآمید سنتز و شناسایی شدند. مطالعه ساختاری هر دو کمپلکس نشان داد که ساختار پلیمر یک بعدی دارند و ماهیت برهم¬کنش m–l با آنالیز qtaim به صورت عمدتا الکتروستاتیک با جزئی خصلت کووالانسی مشخص شد. محاسبات dft به جهت مقایسه پایداری نسبی ترکیب 31 (که آرایش سیس برای لیگاندها دارد) و ایزومر تمام ترانس آن انجام گرفت. برهم¬کنش¬های مهم بین¬مولکولی در ترکیبات 1، 3، 7، 25 و 31 با آنالیز سطوح هرشفیلد و نمودارهای دوبعدی مطالعه شد. در بخش کاربردهای بیولوژیکی، خاصیت ضدباکتری دو کمپلکس نقره و لیگاندهای آنها مقابل باکتری¬های گرم منفی و گرم مثبت ارزیابی شد. مطالعه خاصیت ضدسرطان بر روی سلول¬های سرطانی hela، mcf-7 و mg-63 اثر سمیت هر دو کمپلکس را نشان داد. اثر مهار کنندگی شش ترکیب فسفرهیدرازیدی بر روی آنزیم¬های ache و buche به روش المن مورد ارزیابی قرار گرفت که ترکیب 6 بیشترین اثر مهارکنندگی را نشان داد. بر اساس مطالعات سینتیکی، ترکیب 6 با مکانیسم مختلط هر دو آنزیم را مهار می¬کند. نحوه برهم¬کنش این ترکیب با جایگاه فعال آنزیم ache توسط نرم افزار داکینگ پیش¬بینی شد.