بررس? جذب، تخص?ص و کارآ?? مصرف ن?تروژن بر روی عملکرد دانه? و پروتئ?ن سه رقم جد?د عدس در منطقه اردب?ل

عدس به دل?ل محتوای پروتئ?ن وکربوه?درات ?ک محصول پروتئ?ن? و پر کالری است که به عنوان مکمل عال? برای رژِ?م غذای دانه غ?ت م?باشد. در سالهای اخ?ر استفاده از رژ?م غذا?? گوشت قرمز که منجر به چرب? اشباع و کلسترول و اخت??ت قلبـ? و عروقـ? شـده اسـت اهم?ت پژوهش و تحق?ق در خصوص حبوبات با نگرش جنبههای ک?ف? آن جزء ضرورت و چالشهای جامعه ما به شـمار مـ? رود. لـذا ا?ـن پژوهش به منظور بررس? جذب و تخص?ص و کارآ?? مصرف ن?تروژن بر روی عملکرد پروتئ?ن دانه عدس بـه صـورت فارکتور?ـل در قالـب بلوکهای کامل تصادف? در ا?ستگاه تحق?قات کشاورزی و منابع طب?ع? استان اردب?ل در سال زراع? 1392 اجرا شد. فـاکتور اول آزمـا?ش شامل 3 رقم عدس (رقم محل?، ک?م?ا، ill4400) فاکتور دوم سه سطح کود ن?تروژن (بدون مصرف کود، کود ن?تروژن 50ک?لوگرم، کود ن?تروژن100 ک?لوگرم درهکتار) با سه تکرار انجام گرد?د. با توجه به نتا?ج آزما?ش از لحاظ صفات فنـو لـوژ?ک?، صـفت رسـ?دگ? در رقـم ill4400 با120/11تعداد روز پس از کاشت باسا?ر ت?مارها معن?دار نشان داد. ازصفات مورفولوژ?ک? ارتفاع بوته و تعدادشاخه فرع?، رقم ill4400 با توجه به تعدادروز ب?شتر رس?دگ?، ارتفاع و تعدادشاخه فرع? ب?شتر در جا?گاه برتر قرارگرفـت. ژنوت?ـپ هـای مـورد بررسـ? درتعداد غ?ف پر غ?ر معن?دار ول? در اثر ساده رقم، در صفت درصد غ?ف پوک دارای اخت?ف معن?دار و رقم ill4400 با83 /65درصـد غ?ف پوک نسبت به غ?ف پر دارای ب?شتر?ن غ?ف پوک را نشان داد. رقم ill4400 با مصرف 50ک?لوگرم کودن?تروژن ب?شتـر?ن وزن صد دانه به دستآمد . با افزا?ش مصرف کود ن?تروژن عملکرد دانه ن?ز افزا?ش، اما ب?شتر?ن عملکرد دانه با مصرف 50ک?لوگرم در هکتار بـه دست آمدهاست، کمتر?ن عملکرد دانه در ت?مار بدون مصرف کود مشاهده شد. مصرف 50ک?لوگرم ن?تـروژن در هکتـار، شـاخص برداشـت، درصد ن?تروژن دانه، م?زان ن?تروژن جذب شده دانه، درصد ن?تروژن اندامهای هوا??، مقدار ن?تروژن بقا?ـا ء، درصـد و عملکـرد پـروتئ?ن در هکتار، شاخص برداشت ن?تروژن را با اخت?ف معن?دار افزا?ش داده است.ب?شتر?ن درصد پروتئ?ن با مصرف 50ک?لوگرم ن?تروژن در رقمهای محل? و ill4400 به دستآمده. ب?شتر?ن عملکرد برتری دانه در سطح کودی 50ک?لوگرم و بـا?تر?ن برتـری پـروتئ?ن در رقـم محلـ? مشاهد شد، اما ه?چ ?ک از ت?مارها در صفت برتری ژنوت?پ معن?دار نشد. باتوجه به نتا?ج آزما?ش م?زان اس?د آم?نه ل?ز?ن در رقم محل? با اخت?ف معن?دار در رتبه برتر ول? از نظر مصرف ن?تروژن از روند خاص? تبع?ت نکردهاست. در کارآ?? زراعـ? مصـرف و کـارآ?? بـاز ?افـت ظاهری رقم ill4400 با مصرف 50ک?لوگرم ن?تروژن در هکتار با اخت?ف معن?دار عملکرد برتری نشان داد. بنابرا?ن مصرف 50ک?لـو گرم کود ن?تروژن جهت حصول عملکرد بهتر پروتئ?ن و توز?ع ، تخصص و جذب ن?تروژن در شرا?ط مشابه با ا?ن آزما?ش قابل توص?ه م?باشدمصرف مقدار 50ک?لوگرم کود ن?تروژن به عنوان کود آغازگر برای تول?د محصول با عملکرد پروتئ?ن با? در هکتار به همراه تول?د دانه حداکثر حاصل شدهاست . با مصرف مقدار 50ک?لوگرم کود ن?تروژن در ارقام مورد مطالعه حداکثر کارآ?? زراع? مصرف و کارآ?? باز?افت ظاهری ن?تروژن بدستآمده. ب?شتر?ن درصد ن?تروژن در دانه، درصد ن?تروژن در اندام هوا??، کل ن?تروژن جذب شده گ?اه در رقمill4400 با سطوح کودی 50ک?لوگرم در هکتار تول?د شده که نشان دهنده قدرت جذب ن?تروژن درا?ن رقم م?باشد.درمجموع به نظر م?رسد که رقم ill4400 از نظر داشتن صفات برتری کم? و ک?ف? نسبت به سا?ر ارقام مورد بررس? مطلوب برتر?ن نت?جه را نشان دادهاست .