ارزیابی طرحهای پیشگیری اجتماعی در قبال روسپیگری خیابانی در شهر تهران

امروزه فحشا یا روسپیگری در جهان روندی روبه افزایش دارد و ایران هم از آسیب های این پدیده در امان نیست. در برخورد با روسپیگری به عنوان یکی از دغدغه های رایج در جوامع مختلف، دوگزینه اصلی در برابر متولیان امر قرار دارد.گزینه اول رویکرد سنتی سرکوبی ومجازات است که با شدت عمل و از طریق سیستم عدالت کیفری پیگیری می شود ورویکرد دوم مقوله پیشگیری است. در دهه های اخیر، بی نتیجه بودن پاسخ-های کیفری سرکوب گر در رفع این چالش و در نهایت ناتوانی سیستم دادگستری در رفع این مشکل بر همگان معلوم شده است. این واقعیت و همچنین هزینه های سرسام آور اقدامات سرکوبگرانه، سیاست گذاران را به استفاده از تدابیر پیشگیرانه که مبتنی بر اقدامات غیر قهرآمیز و اجتماعی هستند، وادار ساخته است. اما پیشگیری از جرم نوعاً از طریق راه حل های ثابت و کلیشه ای قابل دسترسی نیست، بلکه بیشتر به صورت اجرای اصول اساسی در مراحل مختلف یک فرایند دیده می شود. توفیق و کارآمدی هر برنامه ای مستلزم علم به ابعاد مختلف آن و مهم تر از آن، شناخت وتوجه به اصول و راهبردهای اجرایی و عملی آن با توجه به امکانات موجوداست. در پژوهش حاضر سعی کرده ایم تا حد امکان با بررسی آیین نامه ها و دستورالعمل های مربوط ومصاحبه با کارشناسان ومددجویان به ارزیابی طرح های پیشگیری اجتماعی که در رابطه با روسپیگری اجرا شده است در سه محور مبنای نظری، فرایند اجرا و اثربخشی بپردازیم. یافته های حاصل از پژوهش حاکی از آن است که برنامه های مزبور از لحاظ مبنای نظری از انسجام وجامعیت کافی برخوردار نبوده و در عمل نیز با چالش ها و ضعف هایی روبرو هستند که مهم ترین آن ها عدم تعامل مثبت و سازنده سازمان های مسئول می-باشد و در نتیجه این ضعف ها، طرح های مزبور نتوانسته اند از اثربخشی کافی برخوردار باشند. با توجه به آن چه در بررسی های پژوهشگر حاصل شد می توان گفت بهترین راهکار در جهت پیشگیری از روسپیگری، متناسب سازی این طرح ها با واقعیت های جامعه و نیازها و دغدغه های زنان ودختران مشمول طرح ها می باشد. واژگان کلیدی: طرح های پیشگیری اجتماعی، روسپیگری، ارزیابی، مبنای نظری، چگونگی اجرا، اثربخشی