درآمدی بر حضور کالیگرافی و تایپوگرافی در پوستر های معاصر ایران و ژاپن

چکیده: کالیگرافی یکی از مهم ترین هنرها در بیان سنت و هویت ملی هر سرزمین بشمار می آید. در این پژوهش منظور از کالیگرافی، زیبانویسی یا نوشتن همراه با خلق زیبایی است که با خطوط سنتی رایج در کشور های ایران و ژاپن همراه می باشد. واژه تایپوگرافی نگاشتن با حروف معنی می دهد که بوسیله دخل و تصرف در حروف برای بیان موضوع بکار می رود. بهره گرفتن از هنر خوشنویسی و تایپوگرافی در پوستر ها و لحاظ کردن هویت ایرانی و ژاپنی در طراحی آنها هدفی است که در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است. تأثیر سنت نوشتاری در طراحی پوستر کالیگرافی و تایپوگرافی این دو کشور سوالی کلیدی است که به بیان سنت و هویت ملی هر دو سرزمین مرتبط می باشد. این پژوهش از نوع نظری- کاربردی و با روش توصیفی- تحلیلی و به شیو? کتابخانه ای- اینترنتی سامان یافته است. به نظر می رسد روش های نوشتار سنتی دو کشور ایران و ژاپن اساس فضاسازی پوستر های کالیگرافی ایران و ژاپن را تشکیل می دهد ولی در مورد پوستر های تایپوگرافی شده سنت نوشتاری فضای غالب در طراحی پوستر ها را تشکیل نمی دهد ولی تحت تاثیر آن می باشد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که توجه به حفظ هویت گرافیک ایرانی در سال های اخیر به بهره مندی پوستر از ظرفیت های هنر خوشنویسی فارسی منجر گردیده و زمینه ساز یکی از کاربردهای مهم تایپوگرافی شده است. در پوستر های ژاپن نیز که نقش پر رنگ تایپوگرافی و بازی با کاراکتر های حروف به وضوح به چشم می خورد خط و ساختار ظاهری آن توانمندی خود را در ارائه ایده های خلاقانه در بستر پوستر نشان داده است. بنابراین می توان اذعان داشت که خلق پوستر های تایپوگرافی در هر دو کشور با توجه به پیشینه هنر خوشنویسی آنها زاییده تعامل ویژگی های هنر خوشنویسی و گرافیک ایرانی و ژاپنی می باشد که به بروز شخصیت تایپوگرافی آنها انجامیده است. واژگان کلیدی: کالیگرافی - تایپوگرافی – پوستر - ایران – ژاپن