بررسی جذب آفت کش دی تیوکاربامات توسط خاک اصلاح شده با برخی جاذبهای زئولیتی (طبیعی و سنتزی) و سایر جاذبهای ارزان قیمت به روش اسپکتروسکپی و بهینه سازی عوامل موثر بر جذب آنها به روش طراحی آزمایش

بررسی جذب آفت کش دی تیوکاربامات توسط خاک اصلاح شده با جاذبهای زئولیتی (طبیعی و سنتزی) و کانی های ارزان قیمت (نظیر پرلیت و ورمیکولیت) به شرح زیر انجام شد و همچنین عوامل موثر بر فرایند جذب به روش طراحی آزمایش تاگوچی و باکس- بنکن بهینه سازی گردید. در ابتدا، از زئولیت طبیعی اصلاح نشده کلینوپتیلولیت و همچنین کلینوپتیلولیت اصلاح شده با ماده فعال سطحی ستیل تری متیل آمونیم برمید (ctab) برای اصلاح خاک جهت جذب آفت کش واپام استفاده شد. شرایط بهینه برای جذب این آفت کش با استفاده از روش طراحی تاگوچی شامل غلظت، دما،ph ، درصد کلینوپتیلولیت در خاک اصلاح شده و زمان به ترتیب برابر mg/l 2/1،c ° 15، 2، 4 % و 2 ساعت به دست آمده است. علاوه بر این، مقایسه جذب آفت کش واپام با استفاده از خاک تیمار شده با کلینوپتیلولیت اصلاح نشده و کلینوپتیلولیت اصلاح شده نشان داد که میزان جذب (g/gµ 11/115q=) خاک تیمار شده با زئولیت کلینوپتیلولیت اصلاح شده به علت دارا بودن مساحت سطح بالاتر، بیشتر است. در بخش بعدی، از کانی های ارزان قیمتی نظیر پرلیت و ورمیکولیت به عنوان جاذب جهت اصلاح خاک استفاده شد و طیف هایxrd ،bet ،bjh ، ft-ir و semجهت بررسی و شناسایی خصوصیات این ترکیبات مورد استفاده قرار گرفت. همچنین شرایط بهینه پیش بینی شده برای جذب این آفت کش توسط روش طراحی آزمایش باکس- بنکن شامل دما،ph ، درصد جاذب در خاک اصلاح شده و زمان تماس به ترتیب برابرc ° 15، 57/3 ، 4% و 5/3 ساعت برای پرلیت وc o 25، 5/2، 4 % و 3 ساعت برای ورمیکولیت به دست آمده است. از مقایسه نتایج به دست آمده این گونه استنباط می شود که خاک اصلاح شده با ورمیکولیت به علت دارا بودن ظرفیت بالای تبادل کاتیون، ظرفیت جذب (g/gµ 24 /71q= ) بیشتری نسبت به پرلیت (g/gµ 14/13q=) دارد. سپس، از پرلیت به عنوان منبع ارزان قیمت سیلیس وآلومینیم جهت مقرون به صرفه شدن سنتز زئولیت ها برای کاربردهای کشاورزی استفاده شد. با تغییر نسبت مقدار پرلیت به حجم باز و عوامل موثر دیگر در سنتز، زئولیت های مختلفی از جمله زئولیت p، کنکرینیت و سودالیت سنتز شدند و همچنین با استفاده از فنون ریز موج و فراصوت، میزان تبلور و زمان سنتز بهبود معنی داری یافتند. به علاوه، از مواد ساختار دهنده آلی نظیر تترا پروپیل آمونیم برمید (tpabr) و ctab جهت افزایش قطر حفره زئولیت استفاده شد تا تاثیر اندازه قطر حفره زئولیت سنتزی روی میزان جذب آفت کش بررسی گردد. نتایج نشان دادند در صورت به کار بردن ماده ساختار دهنده tpabr در شرایط سنتز زئولیت p، تبدیل فاز این زئولیت به زئولیت کنکرینیت صورت خواهد گرفت، در حالی که در حضور ctab، ساختار زئولیتp بدون تغییر می ماند. همچنین، تلاش شد تا در شرایط بهینه سنتز زئولیتp به یاری پیش تیمار ریزموج ، زئولیت های na-p وکنکرینیت با اندازه قطر حفره بزرگتر و مساحت سطح بیشتر سنتز شوند تا بدین وسیله کمک شایانی برای حذف آفت کش ها توسط این جاذب ها شود. سپس، جذب و واجذب آفت کش دی تیوکاربامات زیرام بر اساس روش استاندارد سازمان تعاون و توسعه اقتصادی (oecd) در سیستم تعادلی خاک مورد مطالعه قرار گرفت. مقایسه نتایج نشان داد که میزان جذب آفت کش زیرام توسط جاذب ها به ترتیب به صورت پرلیت < ورمیکولیت < کلینوپتیلولیت < کنکرینیت < سودالیت < زئولیت p < کلینوپتیلولیت اصلاح شده با سورفکتانت < کنکرینیت سنتزی با ساختار دهنده < زئولیت p سنتزی با ساختار دهنده به دست آمد. از سوی دیگر با محاسبه ضریب پسماند سهولت واجذب به ترتیب به صورت کنکرینیت > ورمیکولیت > پرلیت و زئولیت p> کلینوپتیلولیت اصلاح شده با سورفکتانت > سودالیت > کنکرینیت سنتزی با ساختار دهنده > زئولیت p سنتزی با ساختار دهنده مشاهده گردید.