: بررسی اثر اسانس های چند گیاه دارویی در کنترل واروآ دستراکتور

چکیده مایت واروآ دستراکتور اندرسون و ترومن anderson & trueman varroa destractor یکی از مهم ترین آفات زنبورعسل اروپایی apis mellifera در سرتاسر جهان می باشد که خسارت اقتصادی بالایی را به صنعت زنبورعسل وارد می کند. در طی سال های اخیر استفاده از آفت کش های شیمیایی به منظور کنترل مایت واروآ باعث مقاومت در این آفت و آلودگی محصولات کندو شده است. در این راستا به نظر می رسد استفاده از داروهای گیاهی و مواد موثر آن ها، با توجه به دسترسی آسان به اسانس های گیاهی و کم خطر بودن آن ها برای محیط و سلامتی انسان، جایگزین های مناسبی برای سموم شیمیایی به منظور کنترل مایت واروآ در زنبورعسل باشند. لذا در این تحقیق تأثیر 8 اسانس گیاهی شامل مرزه، آویشن، مریم گلی، نعناع فلفلی، اسطوخودوس، ارس آذربایجانی، رزماری و درمنه بر روی مایت واروآ و زنبور مورد بررسی قرار گرفت. بعد از تهیه اسانس از گیاهان مورد نظر، تأثیر آنها در شرایط آزمایشگاهی بر روی مایت ها آزمایش گردید. مایت های جدا شده با گاز دی اکسید کربن به درون ظروف آزمایش منتقل شدند. اسانس های 1 درصد و 2 درصد در 3 تکرار که هر تکرار شامل 20 کنه زنده و دارای تحرک کافی بود روی آن ها اعمال شدند. تمامی اسانس های گیاهی باعث تلفات بیش از 75 درصدی مایت ها شد. مرحله مزرعه ای آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی در 10 تیمار (8 اسانس گیاهی به همراه استفاده از دارو و تیمار شاهد بدون دارو) در 3 تکرار (کندو با جمعیت یکسان و ملکه هم سن) و در دو تکرار زمانی انجام گرفت. نتایج آزمایش ها نشان داد که بهترین تأثیرها مربوط به مرزه گونه سهندیکا با 46/55، ارس آذربایجانی با 53/54، مریم گلی با 42/54 و نعناع فلفلی با 18/54 درصد بودند که نسبت به داروی تجاری با 22/47 درصد تأثیر بیشتری داشتند. کمترین تأثیر مربوط به رزماری با 63/26 نسبت به تیمار شاهد با 15/3 درصد بود. آنالیز داده ها اختلاف معنی دار بین تیمارها با گروه شاهد نشان داد (05/0 p<). هیچ کدام از اسانس ها تأثیر سو و اغتشاشی روی زنبوران عسل نشان ندادند.