اثر قرص های آهسته رهش به عنوان مکمل روی، سلنیوم و کبالت بر عملکرد و برخی فرانسجه های خونی و شکمبه ای در بز نژاد مرخز

به منظور بررسی اثر قرص¬های آهسته رهش به عنوان مکمل روی، سلنیوم و کبالت بر عملکرد، فراسنجه¬های خونی و شکمبه¬ای و قابلیت هضم مواد مغذی در بز نر نژاد مرخز دو آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی طراحی گردید. در آزمایش اول تعداد18 راس بز که بطور تصادفی به 2 گروه تقسیم شدند. تیمارها شامل:1) تیمار شاهد(جیره پایه)، 2) تیمار قرص (جیره پایه+قرص آهسته رهش) بودند. این آزمایش 60 روز به طول انجامید. روزانه خوراک داده شده و پسمانده آن برای هر حیوان اندازه¬گیری شد تا خوراک مصرفی (بر اساس ماده خشک) بدست آید. جهت بررسی تغییرات وزن بزها در ابتدای آزمایش و در روزهای 15، 30، 45 و 60 وزن کشی شدند. در روز¬های 30 و 60 آزمایش از هر بز قبل از نوبت غذایی صبح خون¬گیری به عمل آمد. در روز¬58 آزمایش نیز قبل از نوبت غذایی صبح، به منظور تعیین ph، غلظت کل اسیدهای چرب فرار و آمونیاک شکمبه، از بزها توسط لوله معدی، مایع شکمبه گرفته شد. در روز صفر و 58 موهر بزها به طور کامل چیده شد تا عملکرد حیوان و میزان عناصر معدنی (روی، مس و آهن) در آنها بررسی گردد. از نمونه¬های خون، جهت اندازه¬گیری فعالیت آنزیم¬های آلکالین فسفاتاز (alp)، کراتین فسفوکیناز (cpk)، غلظت هورمون¬های تری¬یدوتیرونین (t3) و تترایدوتیرونین (t4) سرم، فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز (gpx) خون کامل، غلظت گلوکز، فسفر (p)، روی (zn)، مس (cu)، آهن (fe) و ویتامین b12پلاسما استفاده شد. در آزمایش دوم 4 راس بز از هر کدام از گروه¬های آزمایش اول بطور تصادفی انتخاب شده و به قفس-های قابلیت هضمی انتقال یافتند تا اثر قرص¬های آهسته رهش بر قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی جیره بررسی شود. آزمایش تعیین قابلیت هضمی 14 روز به طول انجامید ( شامل 8 روز دوره عادت پذیری و 6 روز دوره جمع¬آوری نمونه¬ها). نتایج نشان داد که قرص آهسته رهش تأثیر معنی¬داری بر میانگین افزایش وزن روزانه، ضریب تبدیل غذایی (001/0>p) و میانگین وزن نهایی بز¬ها داشت (05/0>p). اما میانگین خوراک مصرفی روزانه تحت تأثیر تیمار قرص قرار نگرفت. همچنین غلظت روی و ویتامین b12 پلاسما، فعالیت آنزیم¬های alp وcpk ، غلظت هورمون t3سرم، فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز خون کامل (به ترتیب 1/0>p و 05/0>p) در تیمار قرص افزایش یافت. اما هورمون t4سرم بطور معنی¬داری کاهش یافت (10/0>p). همچنین استفاده از قرص آهسته رهش تأثیر معنی¬داری بر تولید کل اسیدهای چرب فرار، غلظت آمونیاک و ph مایع شکمبه نسبت به گروه شاهد نداشت. اثر تیمار قرص بر گوارش ¬پذیری ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام و ای-دی-اف جیره معنی دار نشد. اما گوارش¬پذیری ان-دی-اف تحت تأثیر قرص آهسته رهش افزایش یافت (05/0>p). غلظت آهن و مس پلاسما تحت تأثیر تیمار قرار نگرفت. عملکرد تولید موهر در بز و همچنین مقدار روی، مس و آهن موهر تحت تأثیر تیمار قرص قرار نگرفت. بطور کلی نتایج مطالعه حاضر نشان می¬دهد که قرص آهسته رهش اثر مثبتی بر روی عملکرد بز نر نژاد مرخز دارد.