بررسی ارتباط شاخص‏ های فنولوژیک، مورفولوژیک و فیزیولوژیک پایه ‏‏مادری و پدری با کمّیت و کیفیت بذر در چغندرقند

پراکنش دانه‏ گرده در داخل بوته‏های بذری، همزمانی مطلوب گل‏دهی و حداکثر هیبریداسیون در طول دوره گل‏دهی همیشه در تولید بذر چغندرقند مهم می‏باشند و کمّیت و کیفیت بذر چغندرقند را تحت تاثیر قرار می‏دهند. به‏منظور بررسی اثرات قدرت گرده‏دهی، میزان همزمانی گل‏دهی بین پایه‏های پدری و مادری و برخی دیگر از صفات لاین‏های پدری بر کمیت و کیفیت بذرچغندرقند و جهت انتخاب گرده‏افشان مناسب برای پایه‏های مادری نرعقیم امید‏بخش، پنج پایه مادری نر عقیم (cms) چغندرقند (beta vulgaris l.) با چهار پایه گرده‏افشان، باهم تلاقی داده شدند. در این تحقیق مشخص گردید غلظت دانه گرده و ویژگی‏های گرده‏افشانی در تولید بذر هیبرید چغندرقند مهم می‏باشند. علاوه بر آن در میان چهار والد گرده‏افشان از نظر کل دانه‏ گرده گرفته‏شده در طول دوره گرده‏افشانی، طول دوره گرده‏افشانی، درصد بوته‏های بولت نرفته و درصد بوته‏های نرعقیم تفاوت معنی‏داری وجود داشت. بین پایه گرده‏افشان f-8662 با والد بذری 7112×sb36 وsb37×28874بیشترین همزمانی وجود داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که نه تنها تاثیر پایه‏‏های گرده‏افشان بر کمیّت و کیفیت بذر چغندرقند از نظر آماری معنی‏دار است، بلکه بین پایه‏های مادری نیز از نظر کمیّت و کیفیّت بذر اختلاف آماری وجود دارد. حداکثر عملکرد خام، درصد جوانه‏زنی، درصد بذر استاندارد، حداقل پوکی و بذر زیر سرند از پایه گرده‏افشان f-8662 حاصل گردید و کمترین عملکرد کمّی و کیفی بذر به پایه گرده‏افشانs1-88239 اختصاص یافته بود. پایه‏های مادری 7112×sb36 و sb37×28874 از نظر کمیّت و کیفیت بذر نسبت به دیگر پایه‏‏ها برتری داشتند.