بررسی اثر دافعه بین یونها در دستگاه طیف سنج تحرک یونی و جفت کردن آن با کروماتوگرافی لایه نازک و واجذبی دمایی

در این رساله تلاش¬هایی برای کاهش مشکلات و خطاهای بوجود آمده در شناسایی مواد در دستگاه طیف سنج تحرک یونی (ims ) صورت گرفته است. با توجه به اینکه بیشترین کاربرد دستگاه ims در مناطق عملیاتی و حفاظتی مثل فرودگاه¬ها و اماکن مهم برای شناسایی مواد مخدر و منفجره است، بنابراین کاهش خطا در شناسایی مواد حائز اهمیت است. در دستگاه ims شناسایی مواد بر اساس زمان ظهور آنها انجام می¬شود. بنابراین هر عاملی که باعث جابجایی پیک مربوطه شود باعث ایجاد خطا در شناسایی آن ماده می¬شود. یکی از عوامل مهم در این زمینه اثر پیک¬های همسایه است. در واقع اثر دافعه بین پیک¬های نزدیک بهم می¬تواند باعث جابجایی آنها شود. این مسأله در فصل سوم بطور دقیق مورد بررسی قرار گرفته است و در فصل چهارم، رابطه تئوری برای تصیح زمان پیک¬ها ارائه شده است که تطابق خوبی بین نتایج تجربی و تئوری بدست آمد. یکی دیگر از مشکلات دستگاه ims، وجود خطا در شناسایی اجزاء مخلوط¬ها است. یک راه حل برای رفع این مشکل، جداسازی اجزاء مخلوط قبل از ورود به سل دستگاه ims است. دو روش برای این کار پیشنهاد و بررسی شده است. در فصل پنجم، جفت کردن تکنیک کروماتوگرافی لایه نازک با ims معرفی شده است. در این روش جدید امکان شناسایی ساده و سریع لکه¬های روی صفحه tlc فراهم شده است. در این فصل، شش طراحی¬ مختلف برای جفت کردن tlc به ims ارائه شده است. این روش برای اولین بار گزارش می¬شود. در بخش ششم به ارائه روش دیگری برای ورود جزء به جزء گونه های مخلوط به دستگاه ims ارائه شده است. در این روش از افزایش تدریجی و پیوسته دما استفاده شده است. اجزای مخلوط در دماهای مختلف واجذب شده و به ترتیب وارد سل دستگاه ims شده¬اند.