بررسی فولکلور در ادبیات معاصر: مطالعه موردی، رمانهای"سووشون" اثر سیمین دانشور و "من او" اثر رضا امیرخانی

فولکلور عبارت از همه جنبه های عامیانه زندگی اقوام و جوامع است؛ فولکلور یعنی دانش عوام و ادبیات عامیانه؛ رفتار و اعمال عامیانه و سنتی، زمینه های مختلف و متنوع زندگی روزمره، اعتقاد و باور، اصطلاحات و کلمات رایج، آداب و رسوم، خوراک و پوشاک، ضرب المثلها و... رایج مردم جامعه ای است که در رمان مورد نظر با آن مواجهیم. از آنجا که رضا امیرخانی و سیمین دانشور با به کارگیری عناصر فولکلور، در جهت حفظ فرهنگ عامه همت گماشته اند بر آن شدیم به بررسی جنبه های گوناگون فولکلور در دو اثر من او و سووشون از ایشان بپردازیم. شخصیت های متفاوت داستان و نمودها و موقعیت و ماجراهای جامعه آن روز از تمامی صفحات کتاب احساس می شود. گاهی آنقدر زیبا و مفصل یک مکان، مناسبت یا رابطه را توصیف می کنند که اگر نگوییم سفری در خیال به آن صحنه می کنیم، باید گفت تابلویی نقاشی در ذهن خواننده تصویر می شود. با توجه به مطالب فوق، این پژوهش بر آن است که بازتاب فرهنگ عامه را در این دو رمان بررسی و ارزیابی کند. دو اثر فوق دارای بسامد زیادی از کاربرد جلوه های زبانی و غیر زبانی فولکلورند؛ به طوری که با مطالعه رمان و اطلاعات گسترده ای که از وضعیت اجتماع به دست می آید، تصویر واضحی از جامعه ای که شخصیتهای رمان در آن زندگی می کنند در ذهن نقش می بندد. این داستان ها به طرح مشکلات جامعه، مسائل سیاسی، فرهنگی و اجتماعی ایران و مردم می پردازد. بیشتر شخصیت های داستان من او را مردم عامه تشکیل می دهند. این دو نویسنده در انعکاس فرهنگ و ادب عامه جامعه، از عناصر واقعیت و خیال بهره برده اند