پژوهشی در باب وقایع نگاری در هنر نگارگری ایران

در این پژوهش سعی بر آنست تا با رویکردی کلی نگر سیر تحول و تطور یکی از جریانات مهم هنری ایران یعنی وقایع نگاری را مورد بررسی قرار داده و زمینه های پیدایش آن را از اولین دوره های حیات بشر مورد غور و تفحص قرار دهد. تحقیق حاضر به روش توصیفی _تحلیلی و شیوه ی گردآوری اطلاعات در آن کتابخانه ای، اسنادی بوده است. در این پژوهش منظر متفاوتی از ذکر نام نگارگری مدّ نظر است و هر آنچه نقشی بر بستری ایجاد کرده را در زمره ی نگاره و پیشینه ی آن پیش رو قرار می دهد. به علت گسترده بودن موضوع وقایع نگاری، دامنه ی وسیع نگاره های ایرانی و با توجه به گستردگی تعریف نگاره که طیف بیشماری از سنگ نگاره و سفال نگاره تا نگاره های کاغذی و دیواری و ... را در بر دارد، تمرکز و دسته بندی نگاره ها بر اساس میزان تکرار نقش بوده است که باعث شده سه گروه اصلی یعنی مضامین مذهبی، اعتقادی، رزمی و شکار، بزمی و عاشقانه در اهّم اولویت آن قرار گیرد. از اینرو به منظور کشف چگونگی ظهور این مضامین، اندکی رجوع به پیشینه ی تاریخی، وقایع سیاسی و اجتماعی دوران نیز مورد توجه قرار گرفته است. شایان توجه است حتی با محدود کردن این نقوش به دسته بندی فوق طیف وسیعی از نگاره ها وجود دارد که در این پژوهش ممکن است مغفول مانده باشد چراکه بررسی تمامی آنها به کمال در این مقال نگنجد. به همین جهت برای جلوگیری از اطناب سخن تنها نمونه هایی از نگاره های مذکور مربوط به هر دوره ای مورد توجه قرار گرفته است. امید است در پایان باب جدیدی برای بررسی هر چه عمیق تر و جزیی نگرتر این موضوع پیش روی پژوهندگان قرار گیرد.