تاثیر کودهای آلی، معدنی و کاربرد اسیدسالیسیلیک بر اجزای عملکرد و برخی از متابولیت های ثانویه در گیاه شنبلیله

شنبلیله گیاهی دارویی است که به علت غنی بودن از مواد ثانویه، در صنایع غذایی و دارویی از بذر و اندام هوایی آن استفاده می¬گردد. در این تحقیق اثر کودهای آلی (کود گوسفندی، گاوی و ورمی¬کمپوست) و معدنی (نیتروژن و فسفر) و همچنین محلول¬پاشی با اسیدسالیسیلیک (sa) در غلظت¬های 0، 2?10،4?10 و 6?10 مولار (به ترتیب سطح اول، دوم، سوم و چهارم) بر روی اجزای عملکرد اندام هوایی و بذر و برخی مواد ثانویه گیاه شنبلیله بررسی گردید. آزمایش در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوک¬های کامل تصادفی در سه تکرار به صورت گلدانی انجام شد. متغیرهای اندازه¬گیری شده شامل طول و قطر ساقه، تعداد ساقه جانبی، تعداد برگ، طول دمبرگ، طول و عرض برگ، کلروفیل، وزن خشک و تر اندام هوایی، تعداد، طول و عرض غلاف، تعداد و وزن دانه و وزن هزار دانه و همچنین میزان فنل کل، فلاونوئید کل و فعالیت آنتی¬اکسیدانی در اندام هوایی و بذر گیاه شنبلیله بود. اندازه¬گیری صفات فیتوشیمیایی توسط دستگاه اسپکتروفتومتر انجام گردید. کودهای آلی و کاربرد اسیدسالیسیلیک بر وزن خشک اندام هوایی، وزن دانه و میزان فنل کل، فلاونوئید کل و آنتی¬اکسیدان در بذر در سطح یک درصد تفاوت معنی¬داری را نشان داد. بر اساس آزمون بالاترین میزان وزن خشک اندام هوایی (97/1)، مربوط به تیمار کود گوسفندی و سطح سوم اسیدسالیسیلیک و پایین¬ترین میزان آن مربوط به تیمار شاهد و سطوح اول، دوم و چهارم اسیدسالیسیلیک بود. حداکثر وزن دانه (16/3، 02/3) نیز در تیمار کود گوسفندی به همراه تیمار اسیدسالیسیلیک در سطوح دوم و سوم و حداقل مقدار آن در تیمار کود معدنی و سطح چهارم اسیدسالیسیلیک حاصل گردید. بیشترین میزان فنل کل در بذر (16/0) و همچنین بیشترین میزان فلاونوئید کل بذر (35/0) در تیمار کود گوسفندی و سطح اول اسیدسالیسیلیک مشاهده شد. کمترین میزان فنل کل در بذر در تیمارهای شاهد در سطوح اول و چهارم اسیدسالیسیلیک، کود معدنی و گاوی در سطح چهارم اسیدسالیسیلیک و کود ورمی¬کمپوست در سطوح اول و دوم اسیدسالیسیلیک گزارش گردید. کمترین میزان فلاونوئید کل در بذر نیز مربوط به تیمار شاهد به همراه سطح دوم اسیدسالیسیلیک بود. بالاترین میزان فعالیت آنتی¬اکسیدانی در بذر نیز مربوط به تیمار کود معدنی و سطح سوم اسیدسالیسیلیک (85/90) و پایین¬ترین میزان آن مربوط به شاهد و سطح چهارم اسیدسالیسیلیک بوده است. ?