مدل سازی فرسایش خاک و تولید رسوب در حوضه ی آبخیز رودخانه ی آق سو با استفاده از روش پسیاک اصلاح شده و سامانه ی اطلاعات جغرافیایی

حوضه ی آبخیز رودخانه ی آق سو در شمال شرقی شهر کلاله در شرق استان گلستان واقع شده است و از شاخه های اصلی گرگان رود می باشد. در این تحقیق حوضه ی آبخیز رودخانه ی آق سو بر اساس تفکیک توپوگرافی حوضه و شبکه آبراهه ها به 6 زیرحوضه تقسیم گردید. در این پژوهش از نقشه ها و نرم افزار gis و روش های مختلف از جمله مدل های psiac و mpsiac استفاده شده است. باتوجه به این که تاکنون پژوهشی در زمینه ی مدل سازی فرسایش و تولید رسوب در حوضه ی آبخیز آق سو با استفاده از روش پسیاک اصلاح شده وسامانه های اطلاعات جغرافیایی صورت نگرفته است، این پژوهش مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت. هدف از این پژوهش برآورد و ارزیابی فرسایش خاک و حجم رسوب تولیدی حوضه ی آبخیز رودخانه ی آق سو با استفاده از مدل های psiac و mpsiac و مقایسه ی هر دو مدل می باشد. در این زمینه با بررسی عوامل نه گانه ی موثر در فرسایش خاک، کل حوضه ی آبخیز رودخانه ی آق سو و زیرحوضه های شماره 2، 3 و 4 در مدل psiac در کلاس رسوب دهی iii قرار می گیرند که شدت رسوب دهی در آن متوسط می باشد و زیرحوضه ها ی شماره 1، 5 و 6، در کلاس رسوب دهی iv و شدت رسوب دهی زیاد قرار می گیرد، این در حالی است که در مدل mpsiac، کل حوضه ی آبخیز رودخانه ی آق سو و زیرحوضه های شماره 2، 3 و 4، در کلاس یا شدت رسوب دهی کم و زیرحوضه های شماره 1، 5 و 6، در کلاس یا شدت رسوب دهی متوسط قرار گرفت و رسوب ویژه در کل حوضه ی آبخیز رودخانه ی آق سو 9/205، متر مکعب در کیلومتر مربع در سال و زیرحوضه ی شماره 1، 2/275، زیرحوضه ی شماره 2، 9/126، زیرحوضه ی شماره 3، 1/142، زیرحوضه ی شماره 4، 7/221، زیرحوضه ی شماره 5، 3/272، زیرحوضه ی شماره 6، 299 متر مکعب در کیلومتر مربع در سال برآورد گردید. بررسی ها نشان می دهد که رسوب ویژه و بار رسوبی حوضه آق سو و زیر حوضه های آن در مدل psiac کمی بیش از دو برابر رسوب ویژه و بار رسوبی حوضه و زیر حوضه های آن در مدل mpsiac است و مدل mpsiac نتایج قابل قبول تری را نشان می دهد.